Σε ηλικία 80 ετών απεβίωσε πριν από μερικές ημέρες ο Ray Dolby, ένας από τους τελευταίους σύγχρονους γκουρού του audio. Ο Ray Dolby ήταν ο ιδρυτής της Dolby Laboratories και μέντορας της αποθορυβοποίησης (Dolby NR) και των πασίγνωστων αλγόριθμων κωδικοποίησης / αποκωδικοποίησης πολυκαναλικού ήχου Dolby Surround. Το όνομά του το είχα πρωτοδεί ως λογότυπο πάνω στο πρώτο μου κασετόφωνο αρχές 80s, χωρίς τότε να μου περνά από το μυαλό ότι πρόκειται για το επίθετο ενός ανθρώπου. Το συνειδητοποίησα μερικά χρόνια μετά όταν ο δάσκαλος Ακης Γκολφίδης στη σχολή ηχοληψίας Παπαντωνοπούλου μας είχε μιλήσει εκτενώς για το έργο του Ray Dolby εκφράζοντας το θαυμασμό του για γκουρού του audio (αν δε με απατά η μνήμη μου νομίζω ότι ο Ακης είχε αναφερθεί και στη γνωριμία μαζί του).
Το επίθετό του είναι πασίγνωστο όχι μόνο σε όσους ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με το audio και το home theater, αλλά και σε όλους σχεδόν τους απλούς ανθρώπους, καθώς είναι συνώνυμο της αποκωδικοποίησης και της surround τεχνολογίας στα πολυκάναλα ηχητικά συστήματα των κινηματογράφων εδώ και 40 χρόνια.
Ο Ray Dolby γεννήθηκε στο Portland του Oregon το 1933, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Stanford το 1957 και το 1961 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη Φυσική, στο πανεπιστήμιο του Cambridge. Το 1964 ίδρυσε την Dolby Labs και ασχολήθηκε με συστήματα αποθορυβοποίησης στα studio ηχογραφήσεων, ενώ μερικά χρόνια αργότερα, το 1970 υλοποίησε το σύστημα πολυκαναλικού ήχου Dolby Stereo και την consumer εκδοχή του που ονόμασε Dolby Surround και αποτέλεσε συνώνυμο των Home Theater συστημάτων.
Είχε στην κατοχή του περισσότερα από 50 κατοχυρωμένα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ενώ είχε συνολικά βραβευθεί με 13 βραβεία Emmy, 2 Oscar, 1 Grammy και πολλές διακρίσεις από την AES (αργυρά και χρυσά μετάλλια) της οποίας υπήρξε και πρόεδρος, για τη συμβολή του στην ανάπτυξη των αλγόριθμων κωδικοποίησης του πολυκαναλικού ήχου για τον κινηματογράφο και το Home Cinema. Ολοι σχεδόν οι πολυκάναλοι Home Theater ενισχυτές παραγωγής (κοινώς όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές consumer audio προιόντων) ενσωματώνουν τους δικούς του αλγόριθμους προσομοίωσης suround sound. Αυτή η τεράστια αποδοχή των συστημάτων του, είχε ως αποτέλεσμα να συμπεριλαμβάνεται στη λίστα του Forbes με τους πλουσιότερους ανθρώπους, με την περιουσία του να υπολογίζεται στα 3 δις δολλάρια το 2008.
Όλα άρχισαν όταν το 1965 ο Ray Dolby επέστρεψε στην Αγγλία ύστερα από τη θητεία του ως ειδικός σύμβουλος τεχνολογίας στα Ηνωμένα Εθνη και ίδρυσε την Dolby Laboratories στο Λονδίνο με προσωπικό 4 άτομα. Την ίδια χρονιά υλοποίησε το Dolby Sound System, μια συστοιχία από ηλεκτρονικά φίλτρα, που αποτέλεσαν και την πρώτη κατοχυρωμένη πατέντα του. Το εν λόγω σύστημα πρωτο-χρησιμοποιήθηκε στα στούντιο της Decca Records στην Αγγλία για να χρησιμοποιηθεί ευρέως στη συνέχεια από το σύνολο σχεδόν της δισκογραφίας.
Ιδιαίτερα δημοφιλή και γνωστά στους audiophiles της εποχής ήταν τα συστήματα αποθορυβοποίησης Dolby A/B/C/S-Type NR που αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι των κασετοφώνων (decks) της εποχής, προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή μείωση του θορύβου. Φυσικά είχε προηγηθεί η υλοποίηση του συστήματος αποθορυβοποίησης Dolby SR που απευθυνόταν σε επαγγελματίες και studio για τη μείωση του ενδογενούς θορύβου (και του ανεπιθύμητου ‘Hiss’ της ταινίας στις υψηλές συχνότητες) από τις αναλογικές ταινίες της εποχής, περνώντας σε άλλο επίπεδο την αναλογία σήματος προς θόρυβο και την ηχητική πιστότητα μιας ηχογράφησης.
Ακολούθησαν τα πρότυπα Dolby Surround, το ‘κινηματογραφικό’ Dolby Pro Logic που έδωσε σάρκα και οστά στον ήχο των Home Theater συστημάτων που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στην Αμερική ήδη από τη δεκαετία του 70, καθώς και τα μεταγενέστερα συστήματα Dolby Pro Logic II, Dolby Pro Logic Iix κλπ.
Ο μεγαλύτερος ίσως σταθμός στην πορεία του Ray Dolby και της εταιρίας του, ήταν η υλοποίηση του αποκωδικοποιητή Dolby Digital (ο εν λόγω ψηφιακός αποκωδικοποιητής είναι γνωστός και ως AC3). Το Dolby Digital πρωτοεμφανίστηκε το 1992 στις κινηματογραφικές αίθουσες, ενώ πολύ γρήγορα αποτέλεσε το στάνταρ του πολυκαναλικού ήχου και χρησιμοποιήθηκε από το σύνολο σχεδόν των κατασκευαστών Home Theater ενισχυτών για consumer χρήση, καθώς υποστήριζε 5.1 διακριτά κανάλια πλήρους φάσματος (L-R-C-LS-RS) με το .1 να αποτελεί το κανάλι LFE και να έχει επιφορτιστεί με την αναπαραγωγή των χαμηλών ή για να ακριβολογούμε με την αναπαραγωγή του Low Frequency Effect της κάθε κιν/φικής ηχητικής μπάντας. Η εξέλιξή του ήταν οι πλέον σύγχρονοι αποκωδικοποιητές Dolby Digital EX, Dolby Digital Plus με τα περισσότερα κανάλια, που ακολούθησαν.
Ο Ray Milton Dolby, πέθανε στις 12 Σεπτεμβρίου 2013 στα 80 του χρόνια, στο Σαν Φρανσίσκο από Λευχαιμία, ενώ έπασχε ήδη από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες και γκουρού του audio και ως «ο άνθρωπος που άλλαξε τον τρόπο που ακούμε μουσική και απολαμβάνουμε ταινίες τα τελευταία 50 χρόνια», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά για αυτόν η Ακαδημία National Academy of Recording Arts and Sciences.
Το ελάχιστο που έχουμε να κάνουμε είναι να τον ευχαριστήσουμε για όλα όσας μας πρόσφερε με τις ιδέες και τις πατέντες του...
