Οι Beatles με την παρουσία τους άλλαξαν τη δομή και το στίγμα της μουσικής και της κουλτούρας του 20ου αιώνα και ανάγκασαν τη νεοσύστατη μουσική βιομηχανία να αλλάξει δραστικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε έως ότου να εμφανιστούν τα Σκαθάρια…
Ιδού (με τυχαία σειρά) οι 10 μεγαλύτερες καινοτομίες των Beatles που άλλαξαν τη μουσική και τη βιομηχανία της…
Καινοτομία Νο 10 - Μουσικά Video
Μπορεί ιστορικά οι καλλιτέχνες της jazz να δημιούργησαν σύντομα film επενδύοντας μουσικά κάποια τραγούδια τους και ο Elvis να εμπλούτισε αρκετά τραγούδια του με σκηνές από τις ταινίες που πρωταγωνιστούσε, όμως οι πραγματικοί πρωτοπόροι αυτού που λέμε Music Video ήταν οι Beatles.
Η ιδέα τους ήρθε όταν λόγω της Beatlemanias και της τεράστιας δημοφιλίας τους, ήταν αναγκασμένοι να εμφανίζονται σε εκατοντάδες τηλεοπτικές εκπομπές σε όλο τον κόσμο, γενικώς πρακτικά αδύνατο από ένα σημείο και μετά, με τα χρονοδιαγράμματά τους να είναι απαγορευτικά. Ετσι είχαν την έμπνευση να επενδύουν με vide-άκια τα τραγούδια τους κι έτσι να στέλνουν τα Μουσικά τους Video σε πολλές από τις τηλεοπτικές υποχρεώσεις τους αντί να πηγαίνουν οι ίδιοι…
Το πρώτο αποκλειστικά Μουσικό Video των Beatles ήταν αυτό για το single "Paperback Writer / Rain" το 1966.
Καινοτομία Νο 9 - Concept Αλμπουμ
Πριν από το 1966, δεν υπήρχε η έννοια του θεματικού δίσκου στη μουσική βιομηχανία και οι μπάντες, όπως και οι Beatles ως τότε, ηχογραφούσαν single τα οποία ο παραγωγός και η δισκογραφική εταιρία τα συνέθεταν δημιουργώντας έναν δίσκο LP. Όλα αυτά έως την κυκλοφορία του άλμπουμ «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band» για το οποίο ο sir George Martin είχε την εξής ιδέα: οι Beatles να ‘παίξουν’ το ρόλο μιας άλλης μπάντας που δίνει συναυλία στο πάρκο και όλα τα τραγούδια να αφορούν αυτή την ‘περιπέτεια’ του πάρκου. Είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά κανένα τραγούδι του δίσκου δεν κυκλοφόρησε ως single και η πρώτη φορά που το κοινό άκουσε κάποιο κομμάτι του δίσκου ήταν όταν κυκλοφόρησε το ίδιο το άλμπουμ “Sgt Peppers…” τον Ιούνιο του 1967.
Καινοτομία Νο 8 - Stadium Format Συναυλίες
Παρά το γεγονός ότι οι Beatles ήταν ήδη ένα παγκόσμιο φαινόμενο (όχι μόνο μουσικό), εντούτοις οι συναυλίες που έδιναν ήταν σε χώρους που φιλοξενούσαν από 1.000 έως 10.000 θεατές το πολύ. Τον Αύγουστο του 1965 τους κάλεσαν να παίξουν Live στο Shea Stadium της Νέας Υόρκης με το μάνατζέρ τους Brian Epstein να τους παρακινεί να το κάνουν. Αρχικά όλοι τους ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, όμως όταν τελικά ανακοινώθηκε το Live τους, η συναυλία έγινε sold out σε ελάχιστες ώρες, με τα εισιτήρια να κυμαίνονται μεταξύ 4.50 και 5.75 δολλαρίων. Στις κερκίδες του Shea Stadium (αφού απαγορευόταν η είσοδος στον αγωνιστικό χώρο) βρέθηκαν 55.000 fans των Beatles που με τα συνεχή ουρλιαχτά και τις επευφημίες τους επισκίασαν πλήρως τον ήχο του ούτως ή άλλως πρωτόλειου και ανεπαρκούς PA συστήματος. Ουσιαστικά οι παρευρισκόμενοι δεν άκουσαν ποτέ τους Beatles, όμως αυτή η εμφάνιση αποτέλεσε σταθμό για τη Live μουσική βιομηχανία η οποία ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο που έως τότε δεν είχε καν σκεφτεί: τις συναυλίες σε μεγάλα στάδια που θα εκτόξευαν τα έσοδα και τη δυναμική της βιομηχανίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ακαθάριστες εισπράξεις εκείνης της συναυλίας των Beatles έφτασαν τα 300.000 δολάρια, νούμερο που αποτέλεσε ρεκόρ για τη μουσική βιομηχανία για πολλά χρόνια…
Καινοτομία Νο 7 – Ιδιόκτητη Δισκογραφική Εταιρία
Το 1966, το δισκογραφικό συμβόλαιο των Beatles με την EMI Records έληξε και οι Beatles υπέγραψαν νέο συμβόλαιο διάρκειας 9 ετών και πάλι με την EMI, το 1967. Ωστόσο, το επόμενο έτος, οι Beatles αποφάσισαν να ιδρύσουν τη δική τους δισκογραφική εταιρεία, την Apple Records, και βεβαίως διαπίστωσαν το προφανές, ότι δηλαδή η EMI δεν ήταν διόλου πρόθυμη να τους αποδεσμεύσει. Ακολούθησε μια ιδιαίτερα περίπλοκη νομικά περίοδος, με πολλές συγχύσεις, ελιγμούς, δικαστικές διαμάχες και άλλες προστριβές, με αποτέλεσμα οι Beatles να παραμείνουν στην ΕΜΙ, αλλά να υπογράψουν ξεχωριστή συμφωνία μεταξύ της αμερικανικής θυγατρικής της EMI, Capitol Records, και της Apple. Αυτό είχε το εξής αποτέλεσμα: οι Αμερικάνικες κυκλοφορίες δίσκων των Beatles να περιλαμβάνουν το σήμα της Apple, ενώ οι δίσκοι που τυπώνοντας για την Βρετανία και τις υπόλοιπες αγορές να μην το περιλαμβάνουν (τουλάχιστον αρχικά). Εν συνεχεία προσέλαβαν δυο διαφορετικά στελέχη προκειμένου να στελεχώσουν την Apple (τον Αμερικανό Allen Klein και τον Lee Eastman το ‘νέο’ πεθερό του Paul) και μετά από επίσης πολλά μπερδέματα, συμβιβασμούς και συμφωνίες αναθεωρήθηκαν όλες οι συμβάσεις μεταξύ των Apple, EMI και Capitol Records.
Ετσι λοιπόν οι Beatles έθεσαν τα στάνταρ για το τι ΔΕΝ πρέπει να κάνει κάποιος όταν ιδρύει τη δική του δισκογραφική εταιρία…
Καινοτομία Νο 6 – Το πρώτο Live σε παγκόσμια Τηλεοπτική Μετάδοση
Ηταν Ιούνιος του 1967 και η τηλεοπτική εκπομπή είχε τίτλο “Our World” και είχε ως θεματολογία την συνεισφορά των καλλιτεχνών και των πολιτών σε 19 διαφορετικά έθνη. Χρησιμοποιώντας τέσσερις διαφορετικούς δορυφόρους σε τροχιά, το πρόγραμμα ήταν σε θέση να μεταδοθεί ζωντανά οπουδήποτε στον κόσμο, και οι Beatles έπαιξαν μια studio – Live εκτέλεση του “All You Need Is Love,” που ο John είχε γράψει ειδικά για την εκπομπή (η οποία έκλεισε με το εν λόγω κομμάτι των Beatles…)
Καινοτομία Νο 5 – Απόλυτη επιτυχία στα Chart
Εως την εποχή των Beatles πολλοί ήταν οι καλλιτέχνες που είχαν σημαντικές επιτυχίες στα chart, όμως αυτό που συνέβη με τους Beatles ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Ειδικά αυτό που συνέβη την άνοιξη του 1964 αποτέλεσε ένα παγκόσμια φαινόμενο. Στις 21 Μαρτίου του 64 λοιπόν, οι Beatles κρατούσαν τις θέσεις #1, #2, και #3 του Billboard’s Hot 100 (σε σύνολο 7 τραγουδιών για εκείνη την εβδομάδα). Στις 28 Μαρτίου είχαν τραγούδια στις θέσεις #1, #2, #3 και #4 (σε σύνολο 10 τραγουδιών) στο Billboard Hot 100 εκείνης της εβδομάδας. Ωστόσο, στις 4 Απριλίου έκαναν νέο ρεκόρ καθώς κράτησαν τις 5 πρώτες θέσεις του Billboard Hot 100, ενώ στις 11 Απριλίου προστέθηκαν ακόμα 2 τραγούδια τους στη σχετική λίστα. Εκείνη την περίοδο είχαν τα περισσότερα άλμπουμ και singles τους στους Top Ten καταλόγους σε Αγγλία, Καναδά και Αυστραλία…
Καινοτομία Νο 4 – Studio Techniques
Αυτό το στοιχείο (οι καινοτόμες τεχνικές τους στο στούντιο) θα μπορούσε να αποτελέσει (που αποτελεί) μια ολόκληρη βιβλιογραφία από μόνο του. Οι Beatles και βεβαίως οι ηχολήπτες και οι μηχανικοί ήχου (Geoff Emerick, Ken Scott, Norman Smith - που έγραψε τα 6 πρώτα άλμπουμ τους) με τους οποίους συνεργάστηκαν (διότι σε αυτούς κυρίως ανήκουν τα credits σ’ αυτή την κατηγορία) δημιούργησαν μια σειρά από πρωτοποριακές τεχνικές όσον αφορά την ηχοληψία, την ηχογράφηση, τη μίξη και την παραγωγή γενικώς. Ιδού μερικές πρωτοποριακές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στις ηχογραφήσεις και τις μίξεις των Beatles: Artificial Double Tracking (ADT – με τη χρήση variable speed tape recorders για την προσομοίωση double tracking), back masking, close miking, tuned feedback, spliced audio loops, distortion, equalization, stereo effects, multi-tracking (overdubbing), compression, phase shifting και βεβαίως νέες πρωτοποριακές τεχνικές όσον αφορά την τοποθέτηση μικροφώνων. Από μόνες τους αυτές οι τεχνικές αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης (χάρη στο μοναδικό ήχο που επιτυγχάνεται με τη χρήση τους) για πάρα πολλούς μουσικούς και συγκροτήματα, αλλά και μηχανικούς ήχου όλα τα μετέπειτα χρόνια, ακόμα και σήμερα. Στους μηχανικούς ήχου των Beatles και στις πρωτοποριακές τεχνικές που ανέπτυξαν θα αναφερθούμε αποκλειστικά σε επόμενο άρθρο…
Καινοτομία Νο 3 – Στίχοι τυπωμένοι στο άλμπουμ
Το πρώτο pop album που περιλάμβανε τυπωμένους τους στίχους ήταν το επικό “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” του 1967 (φιγουράρει σε πολλές λίστες ως το Νο1 άλμπουμ όλων των εποχών)…
Καινοτομία Νο 2 – Οι Beatles σταμάτησαν νωρίς τα Live και τις περιοδείες
Μια δημιουργική μπάντα εκείνη την περίοδο (60s) κυκλοφορούσε περίπου ένα άλμπουμ το χρόνο και αρκετά singles. Οι Beatles είχαν διπλάσιες επιδόσεις, καθώς κυκλοφορούσαν δυο άλμπουμ ανά έτος με την EMI Records, εκτός από το 1966. Επίσης, μια τυπική συμφωνία κάθε επιτυχημένης μπάντας με τη δισκογραφική της ήταν να δίνει έναν μίνιμουμ προκαθορισμένο αριθμό Live για να προωθεί την εκάστοτε νέα δουλειά της. Ωστόσο οι Beatles αποφάσισαν σχετικά γρήγορα να σταματήσουν εντελώς τα Live τους. Η τελευταία τους συναυλία δόθηκε τον Αύγουστο του 1966, στο Candlestick Park στο Σαν Φρανσίσκο, και από τότε τα Σκαθάρια αποφάσισαν να επικεντρωθούν στη δισκογραφία τους, κάνοντας δεύτερο σπίτι τους τα περίφημα Abbey Road Studios.
Η απόφασή τους αυτή ελήφθη για μια σειρά από λόγους όπως η κούραση, η αδυναμία να εκτελέσουν τα νεότερα τραγούδια τους ζωντανά, οι πολλαπλές τεχνικές δυσκολίες (χαρακτηριστικότερη για τους ίδιους το προβληματικό monitoring της εποχής και η αδυναμία να ακούνε τον εαυτό τους σωστά στη σκηνή), οι ανησυχίες της δισκογραφικής τους (αλλά και των ίδιων) για την ασφάλειά τους καθώς δέχονταν πολλές απειλές για τη ζωή τους.
Η επόμενη (και τελευταία) ζωντανή μουσική εμφάνιση των Beatles ήταν μια ιδιωτική συναυλία που έδωσαν τον Ιανουάριο του 1969 στην ταράτσα της δισκογραφικής τους (Apple) και έμεινε γνωστή ως The Beatles' rooftop concert. Το σετ είχε διάρκεια 42 λεπτά και οι Beatles πρόλαβαν και έπαιξαν 9 takes 5 τραγουδιών τους πριν η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου τους αναγκάσει να σταματήσουν το Live. Σημειωτέον ότι τη μπάντα στο Live πλαισίωσε ο keyboardist Billy Preston.
Καινοτομία Νο 1 – American FM Radio
Το 1968, η Αμερικάνικη Ραδιοφωνία προτιμούσε να εκπέμπει μουσική στη μπάντα των AM και εκπομπές λόγου στα FM. Το οξύμωρο ήταν ότι πολλά singles που ήταν μικρότερα ή μεγαλύτερα σε διάρκεια από τα 3 λεπτά οι σταθμοί που εξέπεμπαν σε AM τα αγνοούσαν γιατί τους καταστρατηγούσαν το ωριαίο χρονοδιάγραμμα. Ετσι, πολλά τραγούδια (όσων δεν μπορούσαν αν αποφύγουν τη μετάδοση) τα ‘έκοβαν’ στα 3 λεπτά. Αυτό συνέβη και τον Αύγουστο του 1968 με το single “Hey Jude” (είχε διάρκεια 7,5 λεπτά) των Beatles το οποίο βεβαίως παίχτηκε από τους αμερικάνικους AM σταθμούς, αλλά το σταματούσαν στα 3 λεπτά, με αποτέλεσμα το αγαπημένο στους ακροατές τμήμα των “Na na na nanananaaa” στο τέλος του τραγουδιού, να μην ακούγεται ποτέ. Αυτό, έως ότου ο σταθμός KSAN-FM (San Francisco) του πρωτοπόρου Tom Donahue επικοινώνησε την μετάδοση ολόκληρου του “Hey Jude” μαζί με άλλες ιδέες (αποφυγή διαφημιστικών σπότ όταν έπαιζε μουσική, αναπαραγωγή ολόκληρης της πλευράς ενός άλμπουμ δίχως διακοπή κλπ), με αποτέλεσμα να προσελκύσει ιδιαίτερα υψηλές ακροαματικότητες και να αποκτά ολοένα και περισσότερους μιμητές. Κάπως έτσι, σε μια 10ετία περίπου οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της Αμερικής άλλαξαν άρδην τα έως τότε στάνταρ τους, με αποτέλεσμα η μουσική να φιλοξενείται στα FM και οι εκπομπές λόγου στους σταθμούς που εκπέμπουν στα AM…
