Στη μεγάλη αίθουσα του φιλόξενου Studio Sierra η εταιρία Ακουστική διοργάνωσε ένα 2ήμερο event (με 2 sessions ανά ημέρα) που περιελάμβανε παρουσίαση και hands on της νέας S3L, της μικρότερης ψηφιακής κονσόλας της Avid. Στο Sierra, μας υποδέχθηκε ο Robb Allan (πρώην ηχολήπτης των Massive Attack μεταξύ άλλων) και υπεύθυνος για τα συστήματα Avid Venue και S3L, καθώς και ο Βασίλης Μιχαηλίδης της Ακουστικής, μαζί με 6 κονσόλες S3L προκειμένου να διευκολυνθεί η παρουσίαση και το hands on demo των 70 περίπου ηχοληπτών που παρακολούθησαν τα Demo Days της νέας μικρής AVID.
Μικρή μόνο στο μάτι
Η νέα S3L της Avid είναι μια compact ψηφιακή κονσόλα ήχου μικρού φορμά, με 16 fader και 32 touch-sensitive encoders, που απευθύνεται σε Live περιβάλλον εργασίας. Η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί η κονσόλα στη χρήστη έχει να κάνει με το πραγματικά μικρό μέγεθος της επιφάνειας εργασίας της και τις πραγματικά compact διαστάσεις της. Η νέα S3L βασίζεται στο high-performance HDX-powered mix engine που τρέχει το VENUE software 4.0 και τα AAX DSP plug-ins, και φυσικά είναι απόλυτα συμβατή με όλα τα συστήματα Venue. Υποστηρίζει επίσης αρθρωτό remote I/O, μια compact EUCON επιφάνεια εργασίας, μαζεμένες διατάσεις και χαμηλό βάρος και φυσικά υποστηρίζει Pro Tools για live sound mixing & recording.
S3L: “Δεν είναι κονσόλα, αλλά περιβάλλον εργασίας…”
Η S3L αποτελείται από την επιφάνεια εργασίας (S3 control surface), το Mix engine (E3 engine ) και από ένα ή περισσότερα stage racks των 16 remote I/O έκαστο. Το σύστημα υποστηρίζει έως και 4 stage racks στη μέγιστη υποστηριζόμενη ανάπτυξή του (S3L System 64 ονομάζεται σε αυτή την έκδοση), υποστηρίζοντας συνολικά 64 κανάλια mic / line.
Οπως μας ανέφερε χαρακτηριστικά τόσο ο Robb, όσο και ο Βασίλης Μιχαηλίδης κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, η βασική αλλαγή της νέας S3L από τα συστήματα Venue εστιάζεται στην high-performance HDX-powered mix engine, που βασίζεται σε μια HDX κάρτα με 18 DSP και αντικαθιστά τα TDM mix engine. Αυτή η μετάβαση στην HDX ‘μηχανή’ έχει ως αποτέλεσμα τον μικρότερο όγκο και την τεράστια αύξηση της επεξεργαστικής ισχύος.
Επιπλέον, χάρι στο EUCON πρωτόκολλο η κονσόλα υποστηρίζει όλα τα DAW’s, ενώ όσον αφορά το περιβάλλον δικτύωσης και μεταφοράς audio/video αρχείων, η AVID υιοθέτησε στο AVB πρωτόκολλο (Audio Video Bridging) που αναπτύχθηκε από το IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) της AVnu Alliance (της γνωστής συμμαχίας κορυφαίων εταιριών λογισμικού, δικτύων και επαγγελματικού και consumer audio που έχει ως αντικείμενο τον κοινό τόπο έρευνας για την προώθηση των επαγγελματικής ποιότητας audio video φορμά βασισμένα στο πρωτόκολλο IEEE 802.1 Audio Video Bridging μέσω διαφορετικών δικτυακών link-layers).
Οσον αφορά τις συνδέσεις, το δίκτυο που στήνει η κονσόλα (επιφάνεια εργασίας) με την E3 engine και τα επιμέρους Stage racks φτάνει έως τα 100 μέτρα από μονάδα σε μονάδα.
Ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο είναι ότι η κονσόλα έχει τις ίδιες ακριβώς προενισχύσεις παντού, κάτι που δεν ίσχυε στην Profile, όπου υπήρχαν διαφοροποιήσεις πχ στο talk back σε σχέση με τους προενισχυτές στα κανάλια.
Pro Tools 11 και Virtuall Soundcheck
Η S3L έρχεται μαζί με τα Pro Tools 11 και είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι χρήστες ότι το σύστημα υποστηρίζει μόνο Pro Tools 11 και όχι παλαιότερες εκδόσεις Pro Tools. Επίσης υποστηρίζει κι ένα ‘πραγματικό’ Virtuall Soundcheck. Το ‘μαγικό’ κουμπί εδώ λέγεται Pro Tools button και υποστηρίζει έναν συνδυασμό πραγμάτων και στο soundcheck. Για παράδειγμα, ο ηχολήπτης μπορεί να κάνει soundcheck πριν το Live με ένα μουσικό, ο οποίος να παίζει ζωντανά και να ακούει όλες τις άλλες πηγές να τρέχουν μιξαρισμένες από play back μέσω του Virtuall Soundcheck.
Επιφάνεια εργασίας: Κατανομή Λειτουργιών
Η επιφάνεια εργασίας της κονσόλας περιλαμβάνει τους τομείς Channel Control , Global Control καθώς και 16+16 encoders. Διαθέτει λοιπόν δυο κεντρικά μπουτόν πλοήγησης, τα μπουτόν View 1 & View 2, τα οποία ο χρήστης τα ορίζει όπως θέλει. Στην κονσόλα που είχαμε μπροστά μας πάντως, είχαν ήδη ορισθεί ως Input και Output αντίστοιχα.
Hands On και βασικές λειτουργίες
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης το σετάρισμα και η εξοικείωση των παρευρισκομένων ηχοληπτών με τους 6 συνολικά σταθμούς S3L, έγινε βήμα – βήμα με καθοδηγητή τον Robb και το Βασίλη. Ξεκινήσαμε λοιπόν από τον τομέα του Patchbay ονομάζοντας τα κανάλια (ευκολότερος τρόπος μέσω Tab πλήκτρου για μετάβαση στην ονοματοδοσία του επόμενου καναλιού). Επίσης προσφέρεται η δυνατότητα για patch 1 προς 1, ενώ υπάρχει φυσικά και η άμεση εντολή clear patch.
Εν συνεχεία κάναμε apply τα pro Tools προκειμένου να λειτουργήσουμε σε αυτό το περιβάλλον. Σημειωτέον ότι διατίθενται 4 ομάδες καναλιών (A,B,C,D) με 16 κανάλια ανά ομάδα.
Ευπρόσδεκτη ήταν και η δυνατότητα bypass του παραμετρικού ισοσταθμιστή ανά περιοχή (κοινώς μπορούμε να έχουμε on το EQ ενός καναλιού εισόδου και να επιλέξουμε bypass λειτουργία στη χαμηλή και στη χαμηλομεσαία περιοχή και να κρατήσουμε ενεργές τις ρυθμίσεις στη μεσαία και υψηλομεσαία).
Στον τομέα των Auxillary τώρα, ο ‘έντονος’ χρωματικός κώδικας είναι ευπρόσδεκτος, ενώ το ίδιο έντονες είναι και οι χρωματικές σημάνσεις ανάμεσα στις επιμέρους λειτουργίες όπως EQ, Compressors/ Gate, Aux κλπ.με αποτέλεσμα το μάτι να εξοικειώνεται γρήγορα με το πεδίο της οθόνης που απεικονίζεται κάθε λειτουργία ή ρύθμιση.
Στο μενού USER, ο χρήστης μπορεί να φέρει εύκολα στα μέτρα του την κονσόλα (αυτό είναι ακόμα ένα βασικό χαρακτηριστικό της S3L, το γεγονός δηλαδή ότι ο χρήστης την προσαρμόζει στις ανάγκες της κάθε μίξης ή στον τρόπο που επιθυμεί ο ίδιος να δουλεύει). Ετσι, ο χρήστης έχει ένα δικό του layer για κάθε κανάλι, στο οποίο περιλαμβάνονται έως 16 encoders (με δεξί κλικ στο gain επιλέγουμε τις παραμέτρους του encoder). Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε στις λειτουργίες Channel Selection, είδαμε τις ρυθμίσεις Bal/width σε στερεοφωνικά κανάλια (ευέλικτος τρόπος panning αλλά και αναστροφής του L-R), ενώ στη συνέχεια περάσαμε στο section Global Control. Σε αυτή την έκδοση η κονσόλα διαθέτει 8 VCA και LR ενώ στην επόμενη αναβάθμιση firmware θα περιλαμβάνει 6 banks User.
Μια ακόμα καλή είδηση είναι ότι η S3L εκτός από γραφικό ισοσταθμιστή, περιλαμβάνει πλέον και παραμετρικό ισοσταθμιστή αλλά και Compressor σε όλα τα Output (οι προηγούμενες κονσόλες είχαν μόνο γραφικό ισοσταθμιστή). Βεβαίως δεν μπορεί να δρομολογηθεί ακόμα το γραφικό EQ στα fader, όπως στη Venue, όμως αυτό είναι κάτι που θα γίνει στο μέλλον (επί του παρόντος αυτό γίνεται μόνο με το ποντίκι).
Στη συνέχεια πλοηγηθήκαμε στο section των Monitors (ρυθμίσεις PFL, Talk Back, στάθμη PFL, trim, γεννήτριες κλπ), ενώ το επόμενο ‘μάθημα’ περιελάμβανε τη δρομολόγηση των καναλιών σε VCA, μια ομολογουμένως απλοποιημένη διαδικασία. Στη συνέχεια μεταφερθήκαμε στα master send των Aux και δρομολογήσαμε κάποια send σε συγκεκριμένα Aux. Εδώ η λειτουργία flip to fader (φέρνεις τα aux send σε fader) ήταν επίσης ιδιαίτερα βολική…
Το επόμενο ‘μάθημα’ αφορούσε τα Pro Tools. Ξεκινήσαμε με την αναπαραγωγή μέσω Pro Tools και ο Robb μας εξήγησε ότι έχουν προσθέσει μια ενδιαφέρουσα σελίδα που ονομάζεται Media Page. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν ενσωματωμένο Player αλλά και Recorder που βρίσκεται στο software της κονσόλας. Κοινώς μεταφέρουμε εκεί αρχεία με λίστες τραγουδιών και playback αρχείων. Αυτό σημαίνει ότι δεν περνάμε files στην κονσόλα, αλλά μόνο τίτλους από tracks τα οποία η κονσόλα διαχειρίζεται, καθώς τα tracks βρίσκονται πάντα στο USB stick και δεν επιβαρύνεται επεξεργαστικά η κονσόλα. Η S3L διαβάζει αρχεία wav και mp3 από το stick.
Οσον αφορά τα Plug ins τώρα, η διαχείρισή τους υλοποιείται μέσω ενός εύχρηστου touch strip που βρίσκεται κάτω δεξιά στην επιφάνεια εργασίας. Οι επιλογές που έχουμε εδώ είναι 3: Mono, Stereo και Other (σημειωτέον ότι η επιλογή που συνήθως θέλουμε είναι η Other και όχι η stereo, καθώς η λειτουργία Other παίρνει mono in και βγάζει stereo out από τον εσωτερικό αλγόριθμο). Μια ξενάγηση στα διαθέσιμα Plugins αν μη τι άλλο έδειξε επάρκεια επιλογών για κάθε χρήση, ενώ το Delay είναι όντως το καλύτερο που έχουν φτιάξει (έχει αξίες, 3ηχο και δουλεύει με snapshot για ευκολία. Επίσης το tap tempo διαθέτει πλέον και Led).
Η επόμενη λειτουργία που είδαμε, ονομάζεται Media Record (αναφερόμαστε σε δικάναλη στερεοφωνική εγγραφή, διότι για πολυκάναλη θα μιλήσουμε αμέσως πιο κάτω). Όπως είπαμε εκτός από τον Player διατίθεται και Εγγραφέας που γράφει στάνταρ στα 48kHz/24bit, ενώ η διάρκεια εγγραφής εξαρτάται από τη χωρητικότητα του stick ή του σκληρού δίσκου. Σημειωτέον ότι υποστηρίζονται όλες οι εκδόσεις USB Stick.
Και περνάμε στον εξαιρετικά ενδιαφέρον τομέα του Recording από το Desk σε Pro Tools. Από το μενού File επιλέγουμε new session και στη συνέχεια ενεργοποιούμε τη λειτουργία «creative session from Venue». Ακολουθεί η λειτουργία creating tracks με την εγγραφή του σήματος κάθε καναλιού να λαμβάνει χώρα αμέσως μετά τον A/D μετατροπέα. Βεβαίως, αν θέλουμε να ‘γράψουμε’ και τις ισοσταθμίσεις, τα plug ins κλπ κάνουμε τις αντίστοιχες επιλογές μέσω του εν λόγω μενού (διατίθενται 3 επιλογές που αφορούν pre / post ΕQ, δυναμικά και Fader).
Στον επίλογο σχεδόν της παρουσίασης ο Robb αναφέρθηκε και στον δαιδαλώδη (όσον αφορά τις δυνατότητες και τους συνδυασμούς που παρέχει) τομέα των Snapshot που χρηστικά βοηθούν σε πολλούς τομείς (από την εγγραφή των τρακ, των διαχωρισμό των τραγουδιών κατά την προσθήκη markers, έως τις σκηνές που ανακαλούνται και που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε θεατρικές παραστάσεις και multimedia εφαρμογές, αλλά και σε Live βεβαίως).
Δια ταύτα…
Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση σε έναν ιστορικό χώρο, για τα recording δεδομένα της Ελλάδας, το φιλόξενο studio Sierra, όπου σε μια αναλυτική παρότι συμπιεσμένη (σε χρόνο – αλλά δεν γινόταν αλλιώς) παρουσίαση, ξεναγηθήκαμε στις βασικές λειτουργίες της νέας λιλιπούτειας S3L με την οποία η Avid ανοίγει κι άλλο το ‘παιχνίδι’ παρουσιάζοντας ένα ακόμα πιο εύχρηστο, μικρό και ολοκληρωμένο ψηφιακό μίξερ που με αναβαθμισμένες δυνατότητες (HDX-powered mix engine, VENUE software 4.0 και AAX DSP plug-ins) χαμηλό βάρος και προσιτή τιμή, πετυχαίνει αυτό που γράψαμε και στον πρόλογο: με τα Pro Tools 11 επί κεφαλής, οι δυνατότητες και ο ρόλος της μικρής Live αυτής κονσόλας την καθιστούν ως ένα διευρυμένο ‘περιβάλλον εργασίας’ με ακόμα πιο ενεργό ρόλο τόσο πριν από το Live όσο και μετά από αυτό. Και αυτή θεωρώ ότι είναι και η ουσιαστική διαφορά της S3L σε σχέση με τα άλλα, εξίσου αξιόλογα μίξερ του ανταγωνισμού στη συγκεκριμένη κατηγορία τιμής. Οσο για το μικρό μέγεθος, τις ιδιαίτερα compact διαστάσεις της και τα λίγα ‘κουμπιά’ της, αυτά ομολογουμένως ξενίζουν κάπως τους παλαιότερους PA ηχολήπτες, όμως όπως έχουμε πεί τα πράγματα στο pro audio (δυστυχώς ή ευτυχώς) αλλάζουν (βλέπε downscaling) και μάλιστα με γρήγορους ρυθμούς, τους οποίους όλοι οφείλουμε να ακολουθήσουμε αν θέλουμε να είμαστε εντός των εξελίξεων…
Βασικές δυνατότητες / λειτουργίες της S3L
* 24 aux, LCR , 8 mono matrix και 8 VCA.
* 2track rec /play από USB με δυνατότητες Snapshot.
* Pro-Tools 11
* 64 channels direct recording/playback σε Pro Tools (ή άλλο DAW) μέσω της θύρας ethernet του laptop σας.
* Νέες δυνατότητες Virtual soundcheck και εγγραφής
* Επικοινωνία όλων των μονάδων με Ethernet AVB protocol
* Πλήρες modularity, καθώς μπορεί να διαχειριστεί έως και 4 Stage 16 remote boxes (κάτι που μεταφράζεται σε 64 mic inputs)
* Εξαιρετικά compact σχεδίαση και μέγεθος που της επιτρέπουν να χωράει οπουδήποτε (ιδανική για fly gigs και bus tours)
* Pro Tools καθώς και δυνατότητα ελέγχου άλλων DAW συστημάτων μέσω της επιφάνειας εργασίας ως EUCON controller
* VENUE software
* On-board Pro Tools AAX plug-ins από την Avid και τρίτους κατασκευαστές.
* Direct stereo recording/playback μέσω οποιουδήποτε standard USB flash drive
* Πλήρης συμβατότητα των show file με όλες τις VENUE
Περισσότερες πληροφορίες για τη νέα μικρή AVID S3L θα σας δώσουν στην εταιρία Ακουστική, η οποία μας ενημέρωσε και για το κόστος της κονσόλας ανά έκδοση (ανάλογα με τα stage monitors που θα αποκτήσει κανείς), επισημαίνοντας παράλληλα, ότι οι παρακάνω τιμές είναι κατώτερες του ευρωπαικού list price της Avid και ειδικά διαμορφωμένες για την ελληνική αγορά.
Τιμές διάθεσης AVID S3L:
S3L System 64 18.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ
S3L System 48 16.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ
S3L System 32 13.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ
S3L System 16 11.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ
Stage 16 remote I/O 2.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ
Επίσης, πληροφορηθήκαμε ότι στα γραφεία της Ακουστικής θα υπάρχει πάντα μια S3L ως demo, για εκμάθηση και hands on κατόπιν συνεννόησης. Αυτά…
Επαφή
Ακουστική
τηλ.: 210 - 8253494-5-6
