Σε μια διοργάνωση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως "επιστροφή από το κρύο", παρά το γεγονός ότι η Aυστρία είναι βορειότερα της Ισπανίας και της Γαλλίας, το ευρωπαικό συνέδριο του Audio Engineering Society συνήλθε από την αφασία των τελευταίων δύο ετών. Καιρός να το αποδεχόμαστε σιγά-σιγά... Η Νότια Ευρώπη δεν κάνει για τέτοια πράγματα...
του Δημήτρη Σταματάκου
Οχι τίποτε άλλο, να γλυτώσετε κι εσείς την γκρίνια του υποφαινόμενου. Φέτος, τα πράγματα επέστρεψαν στους κανονικούς τους ρυθμούς. Λίγο οι αρνητικές κριτικές από πέρυσι, λίγο η πολύ συχνή βροχή της Αυστριακής πρωτεύουσας που δεν προέτρεπε σε συνεχείς κοπάνες και άραγμα (διοργανωτών και συμμετεχόντων), το φετινό συνέδριο είχε αρκετά πράγματα να δει και να ακούσει κανείς και κυρίως, πράγματα που έχουν να κάνουν με το εγγύς μέλλον του χώρου.
Γενικές Εντυπώσεις
Ως γενικές εντυπώσεις, θα μπορούσε να αναφέρει κανείς το γεγονός ότι σιγά-σιγά, οι μηχανικοί ήχου όχι μόνο αποδέχονται τον πολυκαναλικό ήχο ως κάτι περισσότερο από ένα φορμά για κινηματογραφικά καραγκιοζιλίκια, αλλά τον αντιμετωπίζουν ως σοβαρό εργαλείο και συζητούν για την εξέλιξή του (έτσι άλλωστε εξηγείται και η εναρκτήρια ομιλία η οποία είχε ανατεθεί σε έναν ευρωπαίο σκηνοθέτη, τον Ηelmut Voitl, ο οποίος έπλεξε το εγκώμιο του σοβαρού ήχου όσον αφορά στην σημασία του στον δημιουργικό κινηματογράφο), ότι τα ψηφιακά συστήματα διόρθωσης της ακουστικής των χώρων μπαίνουν στο control room και παύουν να είναι κάτι το αξιοπερίεργο και ότι το αναλογικό πεδίο στην επεξεργασία του ήχου επιστρέφει. Πέραν των διαφόρων επεξεργαστών, λαμπάτων και μη, που χειρίζονται το σήμα αναλογικά, όπως θα δείτε στις φωτογραφίες της έκθεσης, εμφανίστηκε και συσκευή προσομοίωσης του ήχου των μαγνητικών ταινιών!
Ελληνική βράβευση
Κυριολεκτικά "στο φτερό", την πρώτη ημέρα, πληροφορηθήκαμε ότι η τελετή έναρξης, όπου παραδοσιακά απονέμεται και μια σειρά βραβείων, θα έχει και ελληνικό ενδιαφέρον. Ο Γιάννης Μουρτζόπουλος από το Πανεπιστήμιο Πάτρας είναι ο πρώτος Ελληνας που τιμήθηκε με το AES Fellowship Award "ως αναγνώριση για τις σημαντικές εργασίες του στα πεδία της ανάλυσης της αντήχησης, της ψηφιακής επεξεργασίας ομιλίας και των αντιληπτικών μοντέλων ακοής". Με δεδομένη τον ανταγωνισμό στους συγκεκριμένους χώρους, ένα τέτοιο βραβείο δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ως ιδιαίτερα σημαντικό.
Workshops και Demos
Αν κάτι ξεχώρισε στο φετινό συνέδριο αυτό ήταν η παρουσία του NΗΚ και του Kimio Hamasaki. Οι Ιάπωνες προσπαθούν πολύ έντοντα να προβάλλουν το νέο φορμά εικόνας Ultra High Definition και το πολυκαναλικό φορμά ήχου 22.2 και βρίσκονταν σχεδόν παντού... Tο επιχείρημά τους ήταν σχετικά απλό: με ανάλυση 4320x7680 εικονοστοιχεία (την διπλή ανάλυση σε σχέση με αυτή που προσφέρει το συμβατικό κινηματογραφικό φίλμ των 70mm, κατά το ΝΗΚ), το UHD επιτρέπει γωνίες θέασης που φθάνουν τις 100 μοίρες δηλαδή, ο θεατής μπορεί να πλησιάσει πολύ στην οθόνη. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη εστιασμού ηχητικών πηγών και καθ' ύψος. Το προτεινόμενο σύστημα χρησιμοποιεί 22 κανάλια σε τρια επίπεδα (δάπεδο, μέσο ύψος και επίπεδο οροφής), δύο κανάλια LFE και είναι scalable μπορεί δηλαδή, εύκολα, να γίνει downmixed σε λιγότερα κανάλια, ακολουθώντας το μέγεθος του κάθε συστήματος (και -υποθέτει κανείς- τις ανοχές της εκάστοτε συμβίας...). Επιπρόσθετα υπάρχει και η δυνατότητα του mapping της προσαρμογής δηλαδή των σημάτων για ηχεία σε διάφορες θέσεις, εκτός των ιδανικών, μέσα στο χώρο.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον ήταν και το workshop με τίτλο "Audio Quality Evaluation-Descriptive Analysis: Individual Vocabulary Development" με θέμα την σύνδεση των λεκτικών περιγραφών με την υποκειμενική αίσθηση κατά τις ακροάσεις. Εδώ, καταλυτική ήταν η παρουσία ενός "εκτός audio" ανθρώπου, του Garmt Dijksterhuis της βιομηχανίας τροφίμων Unilever, ο οποίος περιέγραψε μερικά από τα εργαλεία και τις δυσκολίες της γευσιγνωσίας σε βιομηχανικό επίπεδο. Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την επιλογή της κατάλληλης συνταγής για ένα γιαούρτι με γεύση φράουλας (!), ο Dijksterhuis έδειξε πως μπορεί να γίνει ένα subjective test όπου δεν υπάρχει αναφορά (επειδή, σε αντίθεση με το audio στο οποίο οι συγκρίσεις μπορεί να γίνονται έναντι της ζωντανής μουσικής, στις τροφές δεν υπάρχουν "γεύσεις αναφοράς") και πρότεινε μερικές προσαρμογές στις μαθηματικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στον χώρο του.
Αλλα ενδιαφέροντα workshops ήταν το "Ηοws and Whys of Sigma Delta Converters", μια εις βάθος ανάλυση της θεωρίας των μετατροπέων Sigma Delta και της πρακτικής εφαρμογής της στην τελική μορφή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, καθώς και το πολύ κεφάτο αλλά άκρως διδακτικό "Wanna Feel my LFE? And 5.1 other questions to confuse your girlfriend and scare your grandma" όπου με την μορφή ηχητικών παραδειγμάτων παρουσιάστηκε μια σειρά από προτάσεις για δημιουργικές μείξεις σε περιβάλλον 5.1, κάποιες από τις οποίες ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.
Ανακοινώσεις
Κατά το σύνηθες, το πρόγραμμα των ανακοινώσεων ήταν εξόχως βαρύ. Ξεχωρίσαμε την "Ηeadphones Technology for Surround Sound Monitoring - A Virtual 5.1 Listening Room" (Pelegrini, Kuhn και Gebhardt) επάνω στην οποία βασίζεται η τεχνολογία ακουστικων Headzone της Beyrdynamic, την "Chalenges of MP3 player testing" (Temme, Brunet και Rimkunas) όπου συζητούνται τα προβλήματα που εμφανίζονται κατά τις συμβατικές μετρήσεις των MP3 players και γίνονται προτάσεις για την αποφυγή τους, την "Wide Listening Area with Exceptional Spatial Sound Quality of a 22.2 Multichannel Sound System" (Hamasaki, Nishiguchi, Okumura και Nakayama), που πραγματεύεται -όπως θα καταλάβατε- το γνωστό θέμα, καθώς και την "Natural Timbre in Room Correction Systems" (Pedersen και Mortensen) επάνω στην οποία βασίζεται εν μέρει ο νέος επεξεργαστής ακουστικής χώρων της Lyngdorf.
Eπίσης αρκετό ενδιαφέρον είχαν: "Αnalysis and Restoration of Audio CDs" με θέμα την επιδιόρθωση σφαλμάτων από προβλήματα στους δίσκους που δεν μπορούν να διορθωθούν από τους γνωστούς αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται σε κάθε συσκευή, "Relation Between Correlation Characteristics of Sound Field and Width of Listening Zone", όπου συσχετίζεται η θέση των ηχείων και η συμπεριφορά του χώρου ακρόασης με το μέγεθος του sweet-spot, καθώς επίσης και το "Αcoustical Issues and Proposed Improvements for NASA spacesuits" όπου, μετά την αποκάλυψη ότι τα νέα σκάφανδρα των αστροναυτών (για τις επανδρωμένες πτήσεις σε Σελήνη και Αρη) κάνουν τόσο θόρυβο που η επικοινωνία είναι δυνατή μόνο όταν αυτοί που τα φορούν μένουν ακίνητοι (!) προτείνονται κάποιες λύσεις...
Η Ελληνική παρουσία
Οι έλληνες ερευνητές είχαν σημαντική παρουσία στον χώρο των επιστημονικών ανακοινώσεων. Μετρήσαμε επτά από αυτές:
-"Outdoor and Indoor Recording for Motion Picture. A comparative approach on Microphone Techniques" (Γούσιος, Σεβαστιάδης, Καλλίρης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο), με θέμα την συγκριτική παρουσίαση διαφόρων τεχνικών ηχογράφησης.
-"Alternative Encoding Techniques for Digital Loudspeaker Arrays" (Κοντομίχος, Τάτλας, Μουρτζόπουλος, Πανεπιστήμιο Πάτρας), με θέμα τον χειρισμό του ψηφιακού σήματος που οδεύει προς ένα DTA (Digital Transducer Array), δηλαδή μια συστοιχία στοιχειωδών μεγαφώνων που αναπαράγουν απ/ευθείας ψηφιακά δεδομένα.
-"Sound Source Localization and B-Format Enhancement Using Sound Field Microphone Sets" (Δημουλάς, Αβδελίδης, Καλλίρης, Παπανικολάου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο), το οποίο αφορά στην λήψη του ήχου σε εφαρμογές όπου η χωρική πληροφορία είναι σημαντική αλλά η αντήχηση και ο θόρυβος δημιουργούν προβλήματα.
-"Perceptual Distortion Maps for Room Reverberation" (Ζαρούχας, Μουρτζόπουλος, Πανεπιστήμιο Πάτρας), με θέμα μια μέθοδο περιγραφής της αρνητικής επίδρασης της αντήχησης στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνόμαστε ένα ηχητικό σήμα.
-"Οptimized Binaural Modeling for Ιmmersive Audio Applications" (Τσακώστας, Φλώρος, Holistics Engineering Systems και Iόνιο Πανεπιστήμιο αντιστοίχως), με θέμα μια μέθοδο αμφιωτικής (binaural) αναπαραγωγής κατάλληλης για εγαρμογές εικονικής πραγματικότητας, computer games κ.λπ.
-"Automated Audio Detection, Segmentation and Indexing with Application to Postproduction Editing" (Δημουλάς, Βεγίρης, Αβδελίδης, Καλλίρης, Παπανικολάου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο), με θέμα την ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό συγκεκριμένων ηχητικών γεγονότων ώστε να είναι δυνατή η πρόσβαση σε αυτά, η επιλογή και η επεξεργασία τους αυτόματα.
-"Α Wireless PDA-Based Acoustics Measurment Platform" (Aλεξανδρίδης, Τάτλας, Χατζηαντωνίου, Μουρτζόπουλος, Πανεπιστήμιο Πάτρας), όπου περιγράφεται μια πλατφόρμα ακουστικών μετρήσεων βασισμένη σε PDA και PC.
Περισσότερα για την 122η AES, αλλά και εκτενές φωτογραφικό ρεπορτάζ στο web site: http://www.avmentor.gr/ του Δημήτρη Σταματάκου
