Οι συστάσεις για τον συγγραφεά του βιβλίου στην ευρύτερη κοινότητα του επαγγελματικού audio στα μέρη μας είναι μάλλον περιττές. Για όσους ωστόσο δεν τον γνωρίζουν, ο Παύλος Σαπουντζής είναι ανεξάρτητος τεχνικός ήχου, ηχολήπτης και διευθυντής παραγωγής και δραστηριοποιείται εντός και εκτός Ελλάδος, ενώ έχει διατελέσει καθηγητής και υπεύθυνος σπουδών ηχοληψίας / συναυλιακού ήχου και πολυκάναλης ηχογράφησης στη Σχολή Τεχνών Παπαντωνοπούλου, από το 1988 και για μια δεκαετία.
‘Κατάθεση ψυχής’, γνώσεων και εμπειρίας
Το εν λόγω βιβλίο, που είναι το πρώτο του Παύλου Σαπουντζή, αποτελεί κυριολεκτικά μια κατάθεση ψυχής του συγγραφέα, καθώς και μια κατάθεση γνώσεων και εμπειριών από μια γεμάτη και πολυετή καριέρα σε πραγματικά υψηλό επίπεδο παραγωγών. Θα μπορούσα να πω ότι κατά ένα τρόπο είμαι κι εγώ συνδεδεμένος με το εν λόγω βιβλίο, αφού καθόλη την μακρά περίοδο συγγραφής του είχαμε αρκετές επαφές με τον Παύλο για το περιεχόμενό του, ενώ στο τέλος ήταν άκρως τιμητικό ότι μου ζήτησε να προλογίσω το πρώτο του βιβλίο. Ένα βιβλίο που όπως ο ίδιος αναφέρει, πρώτα απ’ όλα το ‘χρώσταγε’ σ’ εμάς τους μαθητές του, αλλά και στους δυο σημαντικότερους ‘μέντορές’ του, τους εκλιπόντες Μανώλη Μποφιλιάκη και Νίκο Σαχπασίδη στους οποίους ο συγγραφέας αποτείει φόρο τιμής στον πρόλογο του βιβλίου…
680 σελίδες Live Sound
Καταρχάς, το ευχάριστο με το βιβλίο έχει να κάνει με το σχήμα του, το μέγεθός του και το σκληρό του εξώφυλλο που θυμίζει ‘κανονικά’ – παλιά βιβλίο και όχι βιβλία επηρεασμένα από τη λογική και το ύφος των περιοδικών. Το βιβλίο αποτελείται από 680 σελίδες και ξεκινάει από ένα μικρό εισαγωγικό σημείωμα για το πώς άρχισαν όλα, ενώ εν συνεχεία ξεκαθαρίζει τις ειδικότητες και τα καθήκοντα των εργαζομένων σε Συναυλίες και εκδηλώσεις.
Safety First
Ρεύματα & Γειώσεις, γενικές πληροφορίες περί τάσεων, κανόνες ασφαλείας, ευρωπαικά πρότυπα ασφαλείας για μοτέρ, κατάλληλη ένδυση & εργαλεία, αποτελούν ένα αρκετά διευρυμένο τμήμα του προλόγου μέσω του οποίου ο συγγραφέας θέλει να εστιάσει από τον πρόλογο ακόμα, στο πόσο σημαντικές είναι οι συνθήκες ασφαλείας για όλους (τεχνικούς, εργαζόμενους, μουσικούς, καλλιτέχνες και βεβαίως θεατές) σ’ αυτή την τόσο απαιτητική εργασία.
10 Κεφάλαια με δεκάδες υποενόητες
Το βιβλίο αποτελείται συνολικά από 10 κεφάλαια και ο συγγραφέας αφού εξαντλεί επαρκώς (για τον όγκο των περιεχομένων του βιβλίου) όλες τις ενότητες σχετικά με το τι είναι Ηχος, ποιες οι θεμελιώδης αρχές του και πως τον αντιλαμβανόμαστε (κεφάλαιο 3 που αναπτύσσεται σε περίπου 20 σελίδες), εν συνεχεία ακολουθεί συγγραφικά την ηχητική αλυσίδα ξεκινώντας από τον πρώτο μετατροπέα ήχου, το μικρόφωνο (τύποι μικροφώνου, συνδέσεις, πολικά διαγράμματα, τεχνικές λήψεις, κλπ) και συνεχίζοντας με τους υπόλοιπους 'κρίκους', ενώ εμβόλιμα κάνει και τις απαραίτητες αναφορές σε τομείς που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Στη συνέχεια ακολουθούν τα αντίστοιχα κεφάλαια με τις στάθμες λειτουργίας σήματος (στάθμη γραμμής, στάθμη mic κλπ), τα άπαντα για τα DI και το εξαιρετικά ενδιαφέρον section με τις τοποθετήσεις μικροφώνων σε όργανα (ανά κατηγορία οργάνων, ξεκινώντας από κρουστά και φτάνοντας ως τις χορωδίες, τα φωνητικά και τους ομιλητές σε πόντιουμ).
Stage box και splitter ακολουθούν δίνοντας τη σκυτάλη στους ψηφιοαναλογικούς μετατροπείς και τα χαρακτηριστικά τους, αποτελώντας τον καλύτερο πρόλογο για τα αναλογικά μίξερ ήχου που ακολουθούν.
Εδώ ο συγγραφέας ξεκινά με την ιστορία του μίκτη αρχίζοντας φυσικά από τις αναλογικές κονσόλες και όλα τα επιμέρους τμήματα εισόδου και εξόδου που απαρτίζουν μια κονσόλα. Τη σκυτάλη παίρνουν τα ψηφιακά μίξερ και από εκεί περνάμε στα φίλτρα και τους ισοσταθμιστές.
Στο κεφάλαιο 8.2 εξηγούνται λεπτομερώς όσα αφορούν τη δυναμική περιοχή και το headroom του σήματος για να ακολουθήσει η παράθεση των επεξεργαστών δυναμικής περιοχής του σήματος (compressors, limiters, gates, de-esser, κλπ)
Οι επεξεργαστές προσομοίωσης φυσικών αντηχήσεων ακολουθούν στην ύλη (κεφάλαιο 8.3) και αναλύονται έως το κεφάλαιο 8.3.8 για να ακολουθήσει μια πλήρης περιγραφή του delay ξεκινώντας από την ισοτρία του και αναλύοντας όλες τις σχετικές παραμέτρους και τα κυριότερα είδη καθυστέρησης.
Στη συνέχεια ακολουθούν τα δικτυώματα διαχωρισμού συχνοτήτων (crossover) και όλες οι σχετικοί παράμετροι που τα αφορούν (βασικοί τύποι φίλτρων, σύγκριση μεταξύ ενεργών και παθητικών x-overs, συνδεσμολογίες & εφαρμογές, καμπύλες φίλτρων και ηλεκτρονικά crossover).
Εν συνεχεία, η διαδρομή του σήματος, επιβάλλει την παρουσίαση και ανάλυση των ενισχυτικών διατάξεων, τις τάξεις λειτουργίας τους και όλα τα χαρακτηριστικά τους.
Τα ηχεία ακολουθούν και αποτελούν (δικαίως) ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του βιβλίου, με πάρα πολλές υποκατηγορίες (καλύπτοντας μια ύλη περίπου 150 σελίδων συνολικά). Ο συγγραφέας ξεκινά από την ιστορία του μεγαφώνου, συνεχίζει με τις επιμέρους κατηγορίες μεγαφώνων, τις ακουστικές χοάνες φόρτισης, τους τύπους καμπίνας και φόρτισης χαμηλών και συνεχίζει με τα φαινόμενα συμπεριφοράς του Ηχου και στις παραμέτρους των μεγαφώνων.
Ακολουθεί η ανάλυση του τρόπου εκπομπής των ηχείων και οι βασικές διαφορές τους και οι παρουσιάσεις των point source και line source πηγών και βεβαίως η αναφορά στα συστήματα line arrays.
Η ύλη ολοκληρώνεται με τα stage monitors, τα συστήματα προσωπικής μίξης, τα ακουστικά και τα δίκτυα, ενώ ο συγγραφέας κλείνει όπως σχεδόν ξεκίνησε, με μια ακόμα αναφορά στην ασφάλεια κατά την εγκατάσταση και με ευχαριστίες σε όσους συνέβαλαν στη συγγραφή του βιβλίου. Εξίσου χρήσιμη είναι οι επεξήγηση των τεχνικών όρων που περιλαμβάνονται στο τέλος του βιβλίου μαζί με την αναφορά της σχετικής βιβλιογραφίας.
Αντί επιλόγου
Ομολογώ ότι είναι κάπως άχαρο το να προσπαθείς να περιγράψεις τα κεφάλαια και τις επιμέρους παραμέτρους ενός βιβλίου. Και μάλιστα ενός τόσο ολοκληρωμένου, ενδιαφέροντος & χρήσιμου βιβλίου σαν κι αυτό, που επιβάλλεται να αποκτήσει και να διαβάσει κάθε επαγγελματίας του ήχου που σέβεται τον εαυτό του και τη δουλειά του, ανεξαρτήτως του επιπέδου των γνώσεων και της εμπειρίας που διαθέτει.
Εν κατακλείδι, αποκτήστε το και διαβάστε το. Τόσο ολοκληρωμένα βιβλία σαν το «Live Sound – Μιξάροντας Θεωρία με Πράξη» του Παύλου Σαπουντζή είναι σπάνια ακόμα και στην παγκόσμια βιβλιογραφία, καθώς καλύπτει όλους τους κρίκους της ηχητικής αλυσίδας και αναφέρεται επαρκώς σε κάθε έναν εξ’ αυτών (αν είχε εμβαθύνει κι άλλο για τους απαιτητικούς αναγνώστες, τότε θα μιλάγαμε μάλλον για εγκυκλοπαίδεια). Αλλοι θα ξεσκονίσουν τις γνώσεις τους, άλλοι θα μάθουν και βεβαίως οι νεώτεροι θα διδαχθούν από αυτό.
Και για να μην το ξεχάσω, ένας ακόμα παράγοντας που καθιστά το βιβλίο ξεχωριστό είναι η εικονογράφησή του, (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εικόνες στην τοποθέτηση μικροφώνων στα όργανα) που έχει γίνει στο χέρι από το συγγραφέα, ενώ υπάρχουν και πολλές σπάνιες και ξεχωριστές φωτογραφίες εξοπλισμού και εγκαταστάσεων που είτε είναι του συγγραφέα, είτε του έχουν δοθεί κατόπιν σχετικής άδειας από τους κατασκευαστές.
Το Live Sound είναι ένα βιβλίο που ο καθένας πρέπει να αποκτήσει και ας μην ασχολείται αποκλειστικά με 'ζωντανό ήχο', ενώ είναι βέβαιο ότι ως συγγραφικό project αναμένει μερικές καλές μεταφράσεις για διεθνή καριέρα…
Υ.Γ. Τώρα που ο Παύλος Σαπουντζής καλλιέργησε και το συγγραφικό του ταλέντο (που μάλλον πάντα είχε), αναμένουμε το επόμενο βιβλίου του…
Σημεία Πώλησης του Βιβλίου
Περιοχή Αθήνων:
1) Ακουστική, Ηπείρου 22. τηλ 210 82 53 494.
2) Audio & Vision, Γερουλάνου 29 τηλ. 210 69 19 931
3) PA Solutions, Λεωφ. Αλεξάνδρας 15 τηλ. 210 76 13 410
Ευρύτερη περιοχή Αθηνών:
1) KARIOTIS, Ι. Αγάθου 48 Ελευσίνα τηλ. 210 55 42 855.
2) Metro Audio Systems, Σαλαμίνος 18 Μαρούσι τηλ. 210 61 29 821
3) NEDIS S.A., Διομήδους 14 Ταύρος τηλ. 210 34 61 888
4) Omikron Electronics, Δερβενίων 31 Μεταμόρφωση τηλ. 211 30 09 280
Πελοπόννησος:
1) DNA Systems, Zυμβρακάκη 72 Ναύπλιο τηλ. 27520-97824
Θεσσαλονίκη:
1) Zaxos Music Store, Ι. Μιχαηλ 1 τηλ. 231 025 1796
Ιωάννινα:
1) Νάστος Θωμάς, Καποδιστρίου 6 τηλ. 26510 68493
Κρήτη:
1) Βιβλιοπωλέιο Δοκιμάκη,Καντανολέων 4, Ηράκλειο, τηλ : 2810 285541
