Ο Ken Lewis έχει εργαστεί ως ηχολήπτης και παραγωγός τα τελευταία 20 χρόνια με καλλιτέχνες όπως οι Kanye West, Jay Z, Alicia Keys, Drake,Eminem, 50 Cent, Mariah Carey, John Legend, Lenny Kravitz, Bruno Mars, Snoop Dogg, Mary J Blige, Diana Ross, Usher και άλλους. Έχει προταθεί για 6 Grammy’s και είναι ο δημιουργός του δικτυακού τόπου AudioSchoolOnline, όπου διδάσκει τεχνικές ηχογραφήσεων και μίξης.
Στην συνέντευξη που έδωσε στην Κατερίνα Βάμβα αποκλειστικά για το aLive.gr, μιλάει για τα πρώτα βήματά του στην βιομηχανία του ήχου, την ιδέα του πίσω από το AudioSchoolOnline, καθώς επίσης μοιράζεται τις τεχνικές του μίξης και ηχογράφησης και δίνει τις συμβουλές του στους νεότερους ηχολήπτες.
aLive: Ken θα μπορούσες να μας πεις λίγα λόγια για το πώς άρχισες να ασχολείσαι με το ήχο;
Ξεκίνησα να παίζω κιθάρα όταν ήμουν δέκα ετών και μετά στα δεκαέξι μου αγόρασα τον πρώτο μου 4-κάναλο εγγραφέα. Αποφοίτησα το 1991 από το Berklee College of Music με πτυχίο στην ηχοληψία και την μουσική παραγωγή.
Το 1993 έφυγα από το Ohio όπου δούλευα ως υπεύθυνος ηχοληπτικού εξοπλισμού σε βραδινές βάρδιες και μετακόμισα στην Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια και για τα επόμενα δύο χρόνια έκανα το ίδιο μέχρι που το 1995 έγινα ελεύθερος επαγγελματίας.
Την πρώτη μου εβδομάδα στην Νέα Υόρκη δούλεψα για παραπάνω από 100 ώρες και κάπως έτσι συνεχίστηκε για τις δυο επόμενες δεκαετίες της ζωής μου.
Άρχισα το "AudioSchoolOnline" το 2012 σαν έναν τρόπο για να μεταβιβάσω τις δυο δεκαετίες γνώσεων που αποκόμισα ηχογραφώντας στην επόμενη γενιά φιλόδοξων ηχοληπτών και παραγωγών.
aLive: Σε βοήθησε κάποιος όταν ξεκίνησες στον χώρο της ηχοληψίας;
Ναι, ο Dante Gioia έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο να πάρω την απόφασή μου να μετακομίσω στην Νέα Υόρκη και με βοήθησε αρκετά όταν ήμουν εκεί. Μίξερς όπως όπως ο Tony Maserati και ο Troy Hightower επίσης με βοήθησαν πολύ και έμαθα πολλά και από τους δυο. Η σχολή ηχοληψίας δεν σε προετοιμάζει εντελώς για τις πραγματικές συνθήκες εργασίας, αλλά αυτοί οι δυο πραγματικά με βοήθησαν να κάνω αυτή τη μετάβαση και να δουλέψω σε μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία. Νομίζω πως πήρα αυτή την εργασιακή αρχή να δουλεύω σκληρά από τον πατέρα μου και την μουσική μου ενέργεια από τη μητέρα μου. Χωρίς την υποστήριξη των γονιών μου καθώς και χωρίς τα παραδείγματα τους δεν θα μπορούσα ποτέ να είχα αυτή την καριέρα.
aLive: Θα μπορούσες να μας πείς λίγα λόγια για το Audio School Online;
Κάνω επαγγελματικές ηχογραφήσεις με μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες τα τελευταία 21 χρόνια και αυτό παραμένει η κύρια ασχολία μου, αλλά επίσης νομίζω ότι οι άνθρωποι θέλουν να μάθουν πράγματα από εμένα.
Ετσι, διδάσκω τεχνικές που χρησιμοποιώ για να κάνω επιτυχίες και δεν τις κρύβω. Αλλωστε πιστεύω ότι πάντα θα έχω δουλειά κι έτσι δεν με πειράζει να μοιραστώ τα μυστικά μου μέσω των βίντεο μαθημάτων και των sessions. Η αναπάντεχη ευτυχία του να "τρέχω" την σχολή μου προέρχεται από την υπερβολικά θετική ανταπόκριση που λαμβάνω από τους μαθητές απ’ όλο τον κόσμο που όχι μόνο μαθαίνουν αλλά και τους εμπνέει επίσης. Είναι ένα απίστευτο συναίσθημα στο οποίο έχω εθιστεί. Έχω δουλέψει σε περισσότερα από 10 Νο1 albums τις τελευταίες δυο δεκαετίες, έτσι είμαι σίγουρος ότι κάτι έχω να διδάξω οποιονδήποτε θέλει να μάθει κάτι.
aLive: Ας μιλήσουμε για το στούντιο σου…Με ποιον τρόπο δουλεύεις; Έχεις έναν συγκεκριμένο τρόπο εργασίας;
Λοιπόν ακόμα τα μιξάρω όλα στην αναλογική μου κονσόλα την SSL, βέβαια επίσης χρησιμοποιώ αρκετά plug-ins. Πραγματικά διασκεδάζω με την ροή σήματος σε μια αναλογική κονσόλα και βέβαια όταν πρόκειται για την SSL το ηχητικό αποτέλεσμα είναι απίστευτο. Σχετικά με τα plug-ins, αυτά της UAD σίγουρα είναι τα αγαπημένα μου, θεωρώ ότι δημιουργούν τα καλύτερα ηχητικά εργαλεία. Η Lexicon και η Exponential Audio δημιουργούν τα αγαπημένα μου reverbs και αμφιβάλλω εάν θα μπορούσα να μιξάρω χωρίς να χρησιμοποιώ τα WAVES (βασικά αν ήθελα θα το έκανα αλλά δεν θέλω).
Όταν μιλάμε για τη διαδικασία της ηχογράφησης φωνών η αγαπημένη ‘αλυσίδα’ μου είναι ο προενισχυτής της Sony συγκεκριμένα ο Sony C800G-Groove Tubes Vipre, στην συνέχεια o compressor Thermionic Culture "The Phoenix" ή καμιά φορά το Kush Clariphonic και τέλος μέσα στους Apogee μετατροπείς συγχρονισμένους με το Big Ben της Apogee. Είναι μια άψογη αλυσίδα για φωνητικά αλλά πιο σημαντικό είναι το να μπορέσεις να αποτυπώσεις υπέροχες φωνές από το να χρησιμοποιήσεις αυτή την αλυσίδα εξοπλισμού.
Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις τεχνικές ηχογράφησης φωνητικών έχω ένα μάθημα στο site που ονομάζεται "Pro Vocal Recording-Master Class" όπου αναλύω πως ακριβώς δημιουργώ τα vocal sessions μου. Οι λεπτομέρειες που αναφέρονται εκεί έχουν μεγάλη σημασία.
aLive: Αναλογικά ή ψηφιακά; Μέσα στο κουτί ή εκτός;
Γιατί να επιλέξεις όταν μπορείς να τα έχεις και τα δυο; Ωρίμασα μέσα σε αυτή τη βιομηχανία δουλεύοντας με SSL, Neve κονσόλες και αναλογικές ταινίες. Μετά τα Pro tools γίνονταν όλο και καλύτερα και για μερικά χρόνια ότι έκανα ήταν όλα εντός του κουτιού. Μου έλειψε το αναλογικό και ένιωσα ότι ενώ έφτιαχνα υπέροχες μίξεις δεν ήταν 100% τόσο καλές όσο θα μπορούσα να τις κάνω κι έτσι έκανα μια επένδυση πίσω στο αναλογικό και αγόρασα μια SSL .Ήταν η σωστή απόφαση, όχι μόνο για την ηχητική της πιστότητα, αλλά και για την ευτυχία μου.
Διασκεδάζω με την δουλειά μου τόσο πολύ και πάλι και δεν αισθάνομαι ότι παραδίδω το 98% μου, νιώθω πως το στούντιό μου είναι τώρα ακριβώς όπως το θέλω και ακριβώς όπως θέλω να δουλεύω .Όταν σταμάτησα να ψάχνω στο Ebay για εξοπλισμό τότε κατάλαβα πως το στούντιο μου ήταν έτοιμο.
aLive: Μπορείς να μοιραστείς μερικά μυστικά μίξης που πιστεύεις ότι είναι σημαντικά και ο κάθε ηχολήπτης θα πρέπει να ξέρει;
Φυσικά. Ιδού μερικά: Μιξάρεις ενα τραγούδι. Όχι μια μπότα ή μια φωνή ή μια συλλογή ήχων. Πρέπει να πάρεις αποφάσεις με βάση αυτό που χρειάζεται το τραγούδι. Μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι ίσως να μην έχεις τον τέλειο ήχο ταμπούρου, αλλά έτσι πετυχαίνεις κάτι που σε ενδιαφέρει περισσότερο, όπως για παράδειγμα ο ήχος του ταμπούρου να μην επισκιάζει το lead vocal. Πάντα συγκεντρώσου στο τραγούδι που μιξάρεις όχι στα tracks του ξεχωριστά.
aLive: Όταν ξεκινάς να μιξάρεις ένα τραγούδι τι σε κάνει να διαλέξεις ένα εφέ απέ ένα άλλο;
Η εμπειρία κυρίως. Όταν μιξάρεις μερικά χιλιάδες τραγούδια στην ζωή σου, σου βγαίνει σαν να αναπνέεις, δεν το σκέφτεσαι. Τα ένστικτά σου και οι εμπειρίες σου καθοδηγούν τις αποφάσεις που παίρνεις. Δεν σκέφτομαι πολύ πλέον όταν μιξάρω και είμαι πολύ καλός να παίρνω γρήγορες αποφάσεις. Πολύ σπάνια ξοδεύω περισσότερο από 2 λεπτά να κάνω EQ σε μια μπότα. Ίσως να επιστρέψω μερικές φορές κατά τη διάρκεια της μίξης και να την επεξεργαστώ περισσότερο.
Πάντα προσπαθώ να παραμείνω συγκεντρωμένος στο τραγούδι, ύστερα τα προβλήματα παρουσιάζονται από μόνα τους όπως "Οι φωνές δεν είναι τόσο καθαρές" ή "Γιατί το τραγούδι δεν κυλάει αρκετά καλά τώρα;".
Αφού ανακαλύψω την ερώτηση, η απάντηση με οδηγεί στον σωστό εξοπλισμό. Ίσως το fader αυτού του εξοπλισμού είναι αυτό που χρειάζεται να θέσω 1dB πιο πάνω, ίσως είναι το EQ στις υψηλο-μεσαίες περιοχές στην φωνή, ίσως είναι το ότι η φωνή δεν είναι καθαρή επειδή η κιθάρα την "ανταγωνίζεται" πάρα πολύ, ίσως θα έπρεπε να κάνω panning την κιθάρα μακριά από την μέση. Διάφορα πράγματα...
Ένα από τα πιο ωραία βίντεο είναι το "Mixing Lead Vocals". Σε οδηγώ μιξάροντας το ίδιο Lead Vocal 5 φορές δια μέσω 5 διαφορετικών plugins, για να σου δείξω ότι ένας εξαιρετικός ήχος φωνιτικών μπορεί να πραγματοποιηθεί με τόσους διαφορετικούς τρόπους ακόμα και με τα stock plug-ins.
aLive: Ως ηχολήπτης έχεις ένα αγαπημένο είδος μουσικής που σου αρέσει να μιξάρεις;
Βασικά το αγαπημένο μου είναι ότι δουλεύω με τόσα διαφορετικά είδη. Μου αρέσει να κάνω ποπ ηχογραφήσεις αλλά αν ήταν μόνο αυτό που θα έπρεπε να κάνω τότε θα με πυροβολούσα.
Το γεγονός ότι σε οποιαδήποτε ημέρα μπορώ να κάνω παραγωγή, να γράψω τραγούδια, να μιξάρω, να ενορχηστρώσω έγχορδα να φτιάξω ρυθμούς κτλ. Αυτό είναι πραγματικά που μου αρέσει να κάνω. Ο Τίμπαλαντ είπε το καλύτερο κάποτε:¨Δεν είμαι παραγωγός hip-hop, δεν είμαι Urban παραγωγός, είμαι παραγωγός. Κάνω παραγωγή μουσικής."
aLive: Πόσο χρόνο σου παίρνει να μιξάρεις ένα τραγούδι; Πως ξεκινάς την μίξη σου και ποια βήματα ακολουθείς;
Δεν υπάρχει σωστή απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Η πραγματική απάντηση είναι όσο χρόνο χρειαστεί. Ένα απο τα πιο δύσκολα πράγματα για να μάθεις σαν ηχολήπτης μίξεων είναι το :"Πότε η μίξη μου έχει τελειώσει;"
Το να ξέρεις πότε να συνεχίσεις και το να ξέρεις πότε να σταματήσεις να κάνεις μικρές αλλαγές είναι τα δυο πιο δύσκολα πράγματα για να μάθεις.
Ένα τρίκ που έμαθα να κάνω είναι να ακούω την μίξη μου μακριά από τα controls, έτσι να μην μπορώ να ρυθμίσω τα πράγματα καθώς ακούω. Αλλάζει σου όλη σου την προοπτική και όλη την ερμηνεία της μίξης.
Επίσης συχνά πριν παραδώσω την τελική μου μίξη την ακούω με την πόρτα του στούντιο ανοιχτή και περπατώ τον διάδρομο μόνο και μόνο για να ακούσω πως ακούγεται έτσι. Εάν δεν μπορώ να καταλάβω κάθε λέξη στα φωνητικά μου,πρέπει να το φτιάξω. Αν κάτι ακούγεται εκτός ισορροπίας πρέπει να το φτιάξω. Αν ακούγεται σαν το τελικό τραγούδι τότε τελείωσα.
aLive: Πως διαχειρίζεσαι την Drums γενικά; Χρησιμοποιείς triggers; Εχεις συγκεκριμένες μεθόδους για συγκεκριμένους ήχους;
Θα χρησιμοποιήσω triggers εάν πρέπει, αλλά σαν γενικό κανόνα προσπαθώ να χρησιμοποιήσω ότι μου έχει δοθεί και να κάνω το καλύτερο που μπορώ. Κάθε κρουστός ήχος είναι διαφορετικός. Μερικές μπότες έχουν πολύ low end και πρέπει να το περιορίσεις. Μερικές μπότες χρειάζονται περισσότερο attack που συνήθως το προσθέτω με EQ. Μερικές μπότες χρειάζονται compressor,άλλες είναι απλά τέλειες χωρίς.
Όταν γνωρίζεις τη διαφορά,το να ξέρεις πότε να κάνεις τι, είναι μεγάλη πρόκληση και μου πήρε αρκετό καιρό για να μάθω.
aLive: Ποια είναι η προσεγγισή σου στο Panning;
Εάν δυο μουσικά όργανα ή φωνητικά ‘παλεύουν’ μεταξύ τους προσπαθώ να κάνω panning μακριά το ένα από το άλλο. Εάν θέλω να δημιουργήσω μια συγκεκριμένη stereo αίσθηση θα χρησιμοποιήσω το panning. Στις μέρες μας πολλά πράγματα που παράγονται από synths και samplers είναι σε stereo μορφή και απλά κάνουμε panning ακραία αριστερά-δεξιά τις περισσότερες φορές. Όταν εγώ κάνω Pan προσπαθώ να ακούσω που το μουσικό όργανο ακούγεται καλύτερα στην stereo εικόνα.
aLive: Σχετικά με τις κιθάρες τις προσεγγίζεις με έναν συγκεκριμένο τρόπο; Πως παίρνεις τον ήχο που χρειάζεσαι για το τραγούδι;
Είναι αστείο ειδικά με τις κιθάρες. Συχνά το λιγότερο είναι και το περισσότερο. Πολλοί άνθρωποι βάζουν τόνους κιθάρας στην παραγωγή τους πιστεύοντας ότι αυτό θα τους δώσει μεγαλύτερο ήχο, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να κάνεις αυτές τις κιθάρες μικρότερες για να δουλέψουν με όλες τις υπόλοιπες. Έτσι μερικές φορές καταλήγεις σε κάτι με λιγότερο σαφή εικόνα και με λιγότερο "Μεγάλο" ήχο.
Άκουσε μερικά από τα αγαπημένα σου κομμάτια με κιθάρες και στοιχηματίζω πως θα βρεις μερικά που θα σου ακούγονται τεράστιες και τότε θα ανακαλύψεις ότι ίσως να είναι μια-δυο ή τρεις κιθάρες μόνο.
aLive: Όταν δουλεύεις με έναν καλλιτέχνη ή μπάντα ποιοι είναι οι αρχικοί σου στόχοι; Λαμβάνεις ποτέ αντίσταση από τους καλλιτέχνες όταν προσπαθείς να κάνεις προτάσεις και πως το αντιμετωπίζεις αυτό;
Κατά την άποψή μου, είναι δουλειά μου να παραδώσω μια μίξη στον πελάτη που θα την αγαπάει. Αυτό δεν σημαίνει πάντα ότι θα την αγαπώ εγώ. Πολλές φορές οι άνθρωποι κάνουν επιλογές που δεν συμφωνώ,μπορεί να πω την άποψή μου αλλά στο τέλος της ημέρας είναι δικιά του η απόφαση. Προσπαθώ να θυμάμαι ότι αύριο μόλις ξυπνήσω και σηκωθώ θα μιξάρω κάποιου άλλου το τραγούδι, αλλά αυτός ο καλλιτέχνης θα πρέπει να σταθεί πίσω από αυτό το τραγούδι για τα επόμενα δυο χρόνια ή περισσότερο, έτσι το πιο σημαντικό πράγμα είναι να τους αρέσει η μίξη.
Βάζω τις ιδέες μου στην μίξη μου, αν θέλουν να αλλάξουν κάτι τότε εντάξει. Αν αισθανθώ ότι παίρνουν καταστροφικές αποφάσεις θα τους το πω κι αν ακόμα θέλουν να το κάνουν τότε έχουν την ευθύνη.
Πληρώνομαι για να εξυπηρετήσω τους πελάτες μου και όχι για τα προσωπικά μου γούστα. Αν κάνω εγώ παραγωγή για ένα τραγούδι που επίσης μιξάρω τότε ναι, μιξάρω όπως θέλω να το ακούσω εγώ και ακούω αυτό που έχουν οι καλλιτέχνες να μου πουν και προσπαθώ να σιγουρέψω πως όλοι συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό μου αγαπάμε το αποτέλεσμα. Το να κάνεις παραγωγή είναι το να δίνεις και να παίρνεις. Το να αναγκάσεις τον καλλιτέχνη να κάνει κάτι είναι συνήθως κακή ιδέα, αλλά συνήθως σε διαλέγουν επειδή σέβονται την δουλειά σου, έτσι είναι περισσότερο ομαδική δουλειά. Σαν παραγωγός είμαι περισσότερο κάθετος απ’ ότι σαν μίξερ όταν πρόκειται να πω την άποψή μου.
aLive: Ποια συμβουλή θα έδινες στους μαθητές που θέλουν να γίνουν ηχολήπτες και να βρούν μια δουλειά στην βιομηχανία αυτή;
Αποφάσισε σε ποιο επίπεδο θέλεις να ανήκεις. Αν θέλεις να δουλεύεις με τα αστέρια, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος/η να αφιερώσεις την ζωή σου στην καριέρα σου. Είναι πλήρες ωράριο,συχνά επτά μέρες την εβδομάδα. Αν θέλεις να μάθεις πως να κάνεις την δική σου μουσική να ακούγεται καλύτερα,τότε αυτός είναι ένας καλός στόχος και λιγότερο χρονοβόρος. Σκέψου τι θέλεις να κάνεις, θέσε ένα πλάνο για το πως θα το καταφέρεις και τότε προσπάθησε σκληρά για να επιτύχεις το δυσκολότερο: να το εφαρμόσεις.
Ακούω τόσο κόσμο που λένε πως θέλουν να τα καταφέρουν "Θέλω να κάνω δουλειές σαν εσένα Ken" ύστερα τρέχουν σε ένα club την Παρασκευή το βράδυ και διασκεδάζουν όλο το Σαββατοκύριακο. Σας έχω νέα: όσο εσείς διασκεδάζατε στο club εγώ δούλευα!!!
aLive: Ken ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Είμαι παθιασμένος στο να συνεχίσω να φτιάχνω το Audio School Online. Επίσης σπρώχνω την καριέρα μου περισσότερο στην παραγωγή και το γράψιμο τραγουδιών. Αρχίζω να συγκεντρώνομαι σε αυτή τη γραμμή και βάζω στην άκρη λίγη από την δουλειά μου ως μίξερ.
aLive: Σε ευχαριστούμε για τη συνέντευξη και τις γνώσεις που μοιράστηκες μαζί μας...
Το Audio School Online είναι το site όπου μπορείτε να παρακολουθήσετε τον Ken Lewis να μιλάει με λεπτομέρειες για τη διαδικασία μίξης και ηχογράφησης μέσω βίντεο. Σας το συνιστούμε ανεπιφύλακτα...
