Τώρα που ενταφιάστηκε ο συνάδελφος Γιάννης Αρτόπουλος και ηρέμησε (ελπίζω) η ψυχή του, δυο λόγια για τη δουλειά και τις συνθήκες εργασίας του PA στα μέρη μας, που παραμένουν ίδιες και απαράλλαχτες εδώ και δεκαετίες, και εξακολουθούν να παραπέμπουν σε καθημερινή ηρωική πράξη, παρά σε ‘κανονική’ εργασία.
Ναι, όσοι έχουμε κάνει και όσοι εξακολουθούν να βιοπορίζονται από αυτή τη δουλειά γνωρίζουν από μέσα ότι δεν πρόκειται για ‘κανονική’ εργασία (τώρα που το συνειδητοποιώ, αυτή η a priori παραδοχή ίσως και να λειτουργεί ενδόμυχα ως εξαρχής ‘παραδοχή εργασιακής ήττας’). Η φύση της δουλειάς, οι καιρικές & περιβαλλοντικές συνθήκες (που γίνονται όλο και πιο απάνθρωπες χρόνο με το χρόνο), οι απαιτήσεις της εκάστοτε παραγωγής (που γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικές τεχνικά), αναγκάζουν τους εργαζόμενους να δουλεύουν υπό συνεχή πίεση και κάτω από αντίξοες συνθήκες με πολλές ώρες εργασίας, ελάχιστο ύπνο και ξεκούραση, ανθυγιεινή διατροφή, πολύ στρές και άγχος για την αρτιότητα του αποτελέσματος, τεράστιες ευθύνες και καθημερινές – συνήθως άυπνες - μετακινήσεις από πόλη σε πόλη. Στήσιμο, παίξιμο, ξεστήσιμο, φόρτωμα, ταξίδι, στήσιμο και όλα αυτά στο repeat για μερικούς μήνες κάτω από τον καυτό ήλιο και μάλιστα μακριά από σπίτι, οικογένεια και φίλους…
Γνωστά όλα αυτά και μάλιστα με βιωματικό τρόπο στους παροικούντες του rental / touring κλάδου γι αυτό και δεν θα κουράσω πολύ…
Τα προβλήματα είναι λοιπόν γνωστά εδώ και δεκαετίες. Οι λύσεις αγνοούνται…
Όχι οι δράσεις και οι επαναστατικές γυμναστικές και κορώνες συνήθως μετά από ένα θλιβερό συμβάν ή μια στραβή (που καλώς γίνονται αν γίνονται ανιδιοτελώς, αλλά εφόσον είναι εκ του ασφαλούς, είναι συχνά και αναποτελεσματικές), αλλά οι πραγματικές λύσεις, τις οποίες μπορούν να τις δώσουν αποκλειστικά και μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, είτε μεμονωμένα, είτε συντεταγμένα (κυρίως) και ουδείς άλλος, δίχως κανένα πολιτικό / κομματικό πατρωνάρισμα, καθοδήγηση και καπέλωμα. Ειδικότερα όταν πολιτικά κόμματα είναι παραδοσιακοί μεγαλοδιοργανωτές φεστιβάλ και πολιτιστικών εκδηλώσεων, άρα εργοδοσία (προφανώς εκεί οι συνθήκες εργασίας των rental εταιριών είναι υποδειγματικές και τηρούνται ευλαβικά όλα τα εργασιακά πρωτόκολλα, με απόλυτη προτεραιότητα στον άνθρωπο – εργαζόμενο, σωστά?)…
Σημειωτέον ότι όλες αυτές οι αντίξοες εργασιακές συνθήκες λαμβάνουν χώρα για την όσο το δυνατόν πιο άρτια υποστήριξη μιας συγκεκριμένης επαγγελματικής κοινότητας: της καλλιτεχνικής!
Μιας κοινότητας και ενός κλάδου, που τουλάχιστον στη χώρα μας έχει καταθέσει πολλαπλώς και διαχρονικά μέσα από δεκάδες δράσεις (αλλά κυρίως μέσω της ίδιας της τέχνης που υπηρετεί και διακονεί) την κοινωνική του ευαισθησία, έχει πάρει δυναμική και ξεκάθαρη θέση υπέρ των ανθρωπίνων και εργασιακών διακαιωμάτων και της ευρύτερης αξιοπρέπειας του ατόμου, των εργαζομένων, των αδύνατων, των αδικημένων των αναξιοπαθούντων κλπ…
Το ίδιο ισχύει και με τους παραγωγούς / διοργανωτές (έχουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης σε όλο αυτό) και τις rental εταιρίες, όπου συνήθως και εκεί περισσεύει η ενσυναίσθηση. Στη θεωρία βεβαίως τις περισσότερες φορές, ή για λίγο, καθώς εμπράκτως και μόνιμα τα καταφέρνουν λιγότεροι…
Πάμε λίγο και στην πράξη όμως...
Το κλειδί ήταν, είναι και θα είναι οι διακριτοί ρόλοι. Απολύτως διακριτοί, διαφανείς και συγκεκριμένοι, με επιμερισμό εργασιών και απόλυτη περιγραφή των απαιτούμενων και αναγκαίων υποχρεώσεων και θέσεων εργασίας, ώστε η δουλειά να είναι απλά μια δουλειά και να σταματήσει επιτέλους να αποτελεί έναν καθημερινό ηρωισμό έστω και μικρό υπό κλίμακα…
Το δεύτερο κλειδί είναι οι άγραφοι κανόνες να γίνουν επιτέλους, γραπτοί, να νομοθετηθούν και να εποπτεύονται. Γι αυτό είναι υπεύθυνη η πολιτεία, με την καθοδήγηση όλων των εμπλεκομένων όμως, διότι οι ίδιοι δεν γνωρίζουν την τύφλα τους ή δεν θέλουν να γνωρίζουν, ή πιο απλά κάποιος πρέπει να τους ‘τρέξει’ και να τους βοηθήσει θεσμικά… Και όταν γίνουν έστω και στοιχειωδώς όλα αυτά, καταγγελίες για την μη τήρηση των προβλεπομένων.
Ισως ο μόνος πραγματικός σύμμαχος των τεχνικών τα τελευταία χρόνια είναι η ίδια η τεχνολογία που έχει συμβάλει στην ομαλοποίηση των συνθηκών και στη σημαντική μείωση του χρόνου στο στήσιμο, το σετάρισμα και το μάζεμα μιας παραγωγής, συμβάλλοντας παράλληλα και στο μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα. Οι εταιρίες κατασκευής δίνουν μάχη εδώ και χρόνια κατεβάζοντας χρόνους, βάρη, όγκο και κάνοντας όσο το δυνατόν πιο ασφαλές ένα στήσιμο…
Μιλώντας πρίν το ατύχημα με ένα φίλο και συνάδελφο, με σημαντική εμπειρία σε εγχώριες παραγωγές, που εδώ και μήνες εργάζεται στο εξωτερικό για λογαριασμό της μεγαλύτερης ίσως rental εταιρίας, με συνεχή touring σε Ευρώπη αλλά και global, παραδέχτηκε ότι ‘θα έπρεπε να έχω φύγει χρόνια από τη χώρα για να κάνω κάτω από σωστές συνθήκες στο εξωτερικό τη δουλειά που μου αρέσει και αγαπώ…’.
Το πιο σημαντικό όμως απ’ όσα βίωσε είναι ότι η δουλειά είναι πραγματικά όπως χαρακτηριστικά μου είπε ‘γραμμή παραγωγής’, με διακριτούς και απολύτως συγκεκριμένους ρόλους και καλοκουρδισμένα γρανάζια παντού με τον καθένα να κάνει συγκεκριμένα πράγματα σε ανθρώπινα ωράρια και να υπάρχει απόλυτη εξειδίκευση.
Εδώ στα μέρη μας εξακολουθεί να αγνοείται ακόμα η θέση του… οδηγού. Ναι του οδηγού φορτηγού ή van, o οποίος θα πρέπει να έχει να ως αποκλειστική του εργασία το να οδηγάει (τα φορτηγά ή τα van των τεχνικών), ώστε έτσι να διασφαλίζεται εξαρχής το απολύτως βασικό και αυτονόητο: ότι οι άνθρωποι θα φτάνουν και θα φεύγουν ασφαλείς από έναν προορισμό και δεν θα οδηγούν – αφού έχουν κάνει όλα τα υπόλοιπα – άυπνοι ώστε να προλάβουν την επόμενη εκδήλωση.
Προσοχή… να οδηγάει μόνο, όχι να έχει τον τίτλο του οδηγού και παράλληλα να ξεφορτώνει, «να στήνει λίγο το πατάρι» ή «να βοηθάει λίγο στο μάζεμα και το φόρτωμα» και μετά να οδηγάει… Αυτό είναι το παλιό, παγιωμένο μοντέλο που πρέπει να αλλάξει…
Από την άλλη, όπως μου έχουν εδώ και χρόνια αναφέρει μεγάλες rental εταιρίες της χώρας (και με το δίκιο τους ίσως από τη μεριά τους): γιατί να έχουμε εμείς φορτηγά? Και μάλιστα να παρέχουμε το όχημα και την υπηρεσία απλήρωτα? Εμείς διαθέτουμε μόνο τον εξοπλισμό, τα φορτηγά (και οι οδηγοί) αποτελούν υποχρέωση της εκάστοτε παραγωγής…
2025 λοιπόν και ακόμα οι επιμέρους επαγγελματικές ομάδες και εργαζόμενοι του ευρύτερου κλάδου δεν έχουν κάτσει όλοι μαζί σε ένα τραπέζι για να συζητήσουν με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας για τα κοινό συμφέρον και να αναδείξουν τα προβλήματά του ο καθένας (σύντομα θα διαπιστώσουν ότι τα περισσότερα είναι κοινά) και να προσπαθήσουν να τα δρομολογήσουν και να τα ιεραρχήσουν (το να τα λύσουν είναι ακόμα μακριά) ένα – ένα ξεκινώντας από τα βασικά… Κι εν συνεχεία να πάνε με συγκεκριμένες και ολοκληρωμένες προτάσεις στην πολιτεία και προτεινόμενες λύσεις. Με επιμονή, υπομονή και ανιδιοτέλεια…
Ας ελπίσουμε ότι κάτι τέτοιο θα γίνει δομημένα και σε ουδέτερο χρόνο, δίχως να χρειαστεί να έχει προηγηθεί άλλος ένας τραυματισμός, ακρωτηριασμός ή θάνατος…
Ας αναπαύσει ο Θεός την ψυχή του Γιάννη Αρτόπουλου και θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του…
Υ.Γ. Και σε όσους βρίσκονται εκεί έξω και κάνουν τη δουλειά καλοκαιριάτικα: προσοχή, προσοχή, προσοχή στους δρόμους, στα ρεύματα, στα ύψη, σε αυτά που κρεμάτε...
