Με δεδομένο, ως τώρα, από το χθεσινό eurogroup ότι μάλλον τη σκαπουλάραμε οριστικά (μέχρι νεωτέρας βεβαίως και πιο συγκεκριμένα μέχρι της εθελουσίας εισόδου των ιδιωτών στο PSI) από την άτακτη χρεοκωπία και από την αποβολή μας από τη ζώνη του ευρώ, η ζωή στο ‘άναρχο γαλατικό χωριό’ της νοτιανατολικής ευρώπης (ή βορειοδυτικής αφρικής, ότι προτιμάτε) αναμένεται να συνεχιστεί ‘κανονικά’ με λιγότερα χρήματα μεν, αλλά και με την αβεβαιότητα να αρχίζει να μετατοπίζεται σιγά – σιγά από το προσκήνιο στο οποίο παρέμενε μόνιμα το τελευταίο διάστημα, με αποκορύφωση την τελευταία εβδομάδα πριν τη χθεσινή συμφωνία του Eurogroup για τη χώρα μας.
Αυτό ήταν κάτι που φάνηκε καθαρά στους τζίρους της αγοράς, αλλά και στα διασκεδαστήρια κάθε είδους που είθισται να αποτελούν τον άμεσο ψυχολογικό καθρέφτη μιας κοινωνίας. Πολλοί φίλοι και συνάδελφοι που δουλεύουν σε μαγαζιά όπως bar, club κλπ (3-4 είναι ιδιοκτήτες) χαρακτήρισαν την προηγούμενη εβδομάδα ως την πιο μαύρη της τελευταίας 2ετίας, καθώς όπως μου περιέγραψαν χαρακτηριστικά, νόμιζες ότι βρισκόσουν σε βομβαρδισμένη χώρα, με ελάχιστο κόσμο να κυκλοφορεί μετά τις 10 το βράδυ, σχεδόν κανέναν να μη χαμογελάει, να μην εκτονώνεται και φυσικά να μετρά έως και το τελευταίο ευρώ για την επόμενη μπύρα…
Όχι ότι άλλαξε κάτι από προχθές στα πορτοφόλια όλων μας, απλά κάτι φαίνεται να αλλάζει στη διάθεσή μας, καθώς η δαμόκλειος σπάθη της χρεοκωπίας και της καταστροφολογίας φαίνεται ότι μετατοπίστηκε πάνω από τα κεφάλια μας. Αποτέλεσμα; Μπάντες και γνωστοί μου DJ’s που είχαν κάμποσα κενά για τις επόμενες ‘γιορτάρες’ μέρες, πλέον έχουν μείνει άναυδοι από τη ζήτηση για Live και για events, γεγονός ενδεικτικό του ότι όλα – στην παρούσα φάση – τουλάχιστον είναι σε μεγάλο βαθμό ψυχολογία.
Κατά τα άλλα βεβαίως σε μια αγορά πραγματικά ‘στεγνή’ από ρευστό και ακόμα πιο ‘στεγνή’ από προοπτική, αναμένεται να επιταχυνθούν οι ζυμώσεις…
Ποιες θα είναι αυτές; Συνήθως σε αντίστοιχες καταστάσεις τα ευδιάκριτα όρια του εργασιακού αντικειμένου καθενός, διευρύνονται. Όχι όμως πάντα οργανωμένα και στοχευμένα, αλλά ενίοτε επιπόλαια ακόμα και άναρχα, γεγονός με επικίνδυνες προοπτικές όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για το υγιές κομμάτι της κάθε αγοράς.
Μαθαίνω λοιπόν εσχάτως, ότι αρκετοί προετοιμάζονται για να εισέλθουν και μάλιστα ενεργά (αν όχι επιθετικά) σε έως πρότινος ‘ξένα’ χωράφια και για να ακριβολογώ σε χωράφια συνεργατών και πελατών τους, ώστε να επιχειρήσουν κατά μόνας στον τομέα της υπηρεσίας. Όλα αυτά, με τη λογική ότι οι επενδύσεις τους σε πολλές περιπτώσεις έχουν αποσβεστεί και αυτό που απομένει πλέον να καλυφθεί σε κάθε νέο project είναι το κόστος του προσωπικού.
Βεβαίως, όλο αυτό αντίκειται με τις αρχές του επιχειρείν και ενίοτε εκτός από χτύπημα κάτω από τη μέση, μπορεί να αποδειχθεί κι ένα εντυπωσιακό αυτογκόλ για τους ίδιους.
Στη θεωρία λοιπόν, αν αφαιρέσουμε το δεοντολογικό (για τους ίδιους μπορεί να φαντάζει γραφικό) κομμάτι, όλα αυτά φαντάζουν απλοϊκά και εύκολα (όπως συμβαίνει πάντα με τη θεωρία) στην πράξη όμως τα πράγματα είναι πάντα πιο σύνθετα, πιο απαιτητικά και η πληθώρα υποχρεώσεων και προαπαιτούμενων ενεργειών είναι συνήθως μεγαλύτερη απ’ αυτή που προυπολογίσαμε. Αλλωστε η ορθή και απόλυτη εξειδίκευση είναι μονόδρομος για την επαγγελματική αναρρίχηση κάθε επαγγελματία και κάθε επιχείρησης, τουλάχιστον αυτό λένε από κοινού θεωρία, πράξη και ιστορία ως τώρα.
Τι θέλω λοιπόν να πω για να μη μιλάω άλλο με γρίφους: αν πουλάς εξοπλισμό δεν είναι δεοντολογικά και επιχειρηματικά έντιμο να τον νοικιάζεις ταυτόχρονα από την πίσω πόρτα. Αν διοργανώνεις Live δεν μπορείς να έχεις και τόνους ηχητικού εξοπλισμού, όπως αντίστοιχα αν έχεις τόνους εξοπλισμού οι αρχές του μάρκετινγκ λένε ότι δεν μπορείς να είσαι και μεγαλο – διοργανωτής Live, διότι όλα αυτά αργά ή γρήγορα φέρνουν αποκλεισμούς και γκετοποιήσεις, ενώ οι μονοπωλιακές πρακτικές σε βάθος χρόνου είναι ευρύτερα καταστροφικές.
Βεβαίως τα παραπάνω ισχύουν σε άλλες οικονομίες, χώρες και κουλτούρες όπου υπάρχει ακόμα μια δεοντολογία και μερικές σταθερές αρχές γύρω από το επιχειρείν με ήθος. Αντίθετα σε σχεδόν πτωχευμένες οικονομίες όπως η δική μας, ο μόνος σίγουρος κανόνας της οικονομίας είναι ότι δεν υπάρχουν πλέον κανόνες.
Βεβαίως για να αποδίδουμε και τα του καίσαρος, εκεί στα ξένα η άλωση των αγορών γίνεται με στρατηγικό πλάνο σε πολύ υψηλό επίπεδο με μεγάλα εμπορικά τράστ και κεντρικές συμφωνίες (βλέπε Thomann), αλλά και με λογικές του τύπου ‘και το καρπούζι και το μαχαίρι’ (βλέπε Apple με iΤunes και iPad).
Το βέβαιο είναι ότι ανεξαρτήτως αφετηρίας και προθέσεων, θα υπάρξουν ανακατατάξεις στα μέρη μας, είτε προκύψουν από μελετημένες δράσεις, είτε από κινήσεις πανικού, αδιαλλαξίας και άστοχης ερμηνείας της κουραστικής πλέον ρήσης «ότι η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες».
