Την προηγούμενη Παρασκευή βρέθηκα για ένα 2ήμερο στο Malmoe της Σουηδίας για μια παρουσίαση των DWX Digital Wireless συστημάτων της Sony, όπου η θεωρία συνδυάστηκε με πράξη, με το 'έμπρακτο' κομμάτι να αφορά την ξενάγηση στην περίφημη Οπερα του Malmoe όπου έχει εγκατασταθεί ένα μεγάλο σύστημα ασύρματων ψηφιακών μικροφώνων της σειράς DWX της Sony (περισσότερα 'τεχνικά' & εντυπώσεις, μπορείτε να διαβάσετε στη σχετική παρουσίαση στο aLive).
Το θέμα μας όμως εδώ είναι άλλο. Στην πτήση για τη Σουηδία διάβαζα ένα άρθρο του Ν. Βατόπουλου στην ‘Καθημερινή’, που αναφερόταν στην ακύρωση του Διεθνούς διαγωνισμού / Grand Prix Μαρία Κάλλας, για πιανίστες, ένας διαγωνισμός ο οποίος πραγματοποιείται στη χώρα μας ανελλιπώς κάθε χρόνο, από το 1975. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του διεθνούς καλλιτεχνικού κέντρου Athenaeum που συγχρηματοδοτεί το διαγωνισμό (μαζί με το Δήμο και το ΥΠΠΟΤ), φέτος ο Δήμος Αθηναίων και το ΥΠΠΟΤ αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν το διαγωνισμό λόγω των περικοπών που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση και το Athenaeum δεν μπορεί να σηκώσει όλο το οικονομικό βάρος από μόνο του.
Παρά ταύτα, ως γνωστόν, συνεχίζουν να επιδοτούνται και να χρηματοδοτούνται κανονικά απότο ΥΠΠΟΤ διάφορες άλλες δράσεις που απομυζούν σημαντικά κονδύλια με δυσανάλογο έως μηδαμινό ανταποδοτικό όφελος. Αντίθετα, το Ελληνικό δημόσιο δεν έχει κάνει το παραμικρό για να ‘εκμεταλλευτεί’ και να καρπωθεί προς όφελος του πολιτισμού και της χώρας μας, το τεράστιο ‘κεφάλαιο’ που ακούει στο όνομα Μαρία Κάλλας. Μιας Ελληνίδας που μας έχει αφήσει μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά, αναγνωρισμένη στα πέρατα του κόσμου, και την οποία συνεχίζουμε να απαξιώνουμε, αφήνοντάς την κυριολεκτικά ανεκμετάλλευτη. Τόσα χρόνια, το Ελληνικό δημόσιο δεν έκανε το παραμικρό για να εκμεταλλευτεί την παραπάνω πολιτιστική μας ‘προίκα’. Τι θα μπορούσε να κάνει; Καταρχάς μια σειρά από απλά πράγματα: ένα λυρικό καφέ, ένα μουσείο προς τιμήν της, ή το πιο απλούστερο όλων, να συντηρήσει και να ανακαινήσει το σπίτι της (που είναι σχεδόν ερείπιο), και το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περιπάτου από το Αρχαιολογικό μουσείο και να το μετατρέψει σε καφέ για να ‘κόβει’ ζεστό τουριστικό χρήμα διατηρώντας ταυτόχρονα ζωντανή τη μοναδική αυτή λυρική μουσική κληρονομιά μας...
Αντί όλων αυτών των προφανών δράσεων & ενεργειών, το ΥΠΠΟΤ ακύρωσε μετά από 37 συναπτά έτη και το Grand Prix Μαρία Κάλλας…
Το μεσημέρι της ίδιας μέρας έφτασα μέσω Κοπενγχάγης στο Μάλμε. Πρόκειται για μια πόλη 300.000 κατοίκων, που βρίσκεται στη νότιο δυτική Σουηδία και η οποία φημίζεται ως σύγχρονη πόλη – μοντέλο αειφόρου αστικής ανάπτυξης. Το Μάλμε ήταν μια από τις πλέον βιομηχανοποιημένες πόλεις της Σκανδιναβίας, όμως τις τελευταίες δεκαετίες προσπαθεί να προσαρμοστεί στη μεταβιομηχανική εποχή και ως εκ τούτου, η πόλη έχει επικεντρωθεί στην εκπαίδευση, τις τέχνες και τον πολιτισμό. Εκεί λοιπόν, σε μιάμιση μόλις ημέρα, πρόλαβα να βιώσω ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο ‘πολιστιστικής επένδυσης’ από αυτό που εφαρμόζει το δικό μας ΥΠΠΟΤ και οι υπόλοιπο αρμόδιοι φορείς...
Τι εννοώ; Καταρχάς έχουν αξιοποιήσει στο έπακρο κάθε πηγή πολιτισμού, εκπαίδευσης και μάθησης που διαθέτουν. Μια τέτοια, είναι και η περίφημη Οπερα του Μάλμε που λειτουργεί από το 1944 και στην οποία φιλοξενούνται κλασικές παραστάσεις όπερας, μιούζικαλ, μεγάλες ορχήστρες, κλασικά μπαλέτα, αλλά και σύγχρονοι καλλιτέχνες και μπάντες (τις προάλλες έπαιξε εκεί ο John Cale). Επίσης, διαθέτουν ειδικό καλλιτεχνικό πρόγραμμα για παιδιά εστιάζοντας σε ηλικίας από 3-19, προκειμένου να μπολιάσουν και τις νέες γενιές με την απαραίτητη μουσική και καλλιτεχνική παιδεία, καθώς η επιμόρφωση βαδίζει χέρι – χέρι με την κουλτούρα μέσα από τις εκάστοτε παραγωγές.
Ολο αυτό αποδεικνύει εμπράκτως ότι οι Σουηδοί παράγουν τέχνη, ανεβάζοντας κλασικά έργα με δικούς τους όμως ηθοποιούς, ερμηνευτές, μουσικούς και τεχνικούς και δεν αρκούνται μόνο σε ‘στείρες’ μετακλήσεις ξένων παραγωγών για παραστάσεις στην αγγλική γλώσσα και υποτιτλισμό μέσω οθονών... (κάτι που γίνεται στα μέρη μας και να λέμε πάλι καλά που συμβαίνει έστω κι έτσι κι έχουμε δει τα τελευταία χρόνια μερικές εξαιρετικές παραγωγές κυρίως στο θέατρο Μπάτμιντον). Ομως όλο αυτό που κάνουμε εδώ λέγεται εκτέλεση παραγωγής και φιλοξενία, δεν λέγεται ‘παραγωγή’...
Ενα άλλο στοιχείο που με εντυπωσίασε ήταν η παράλληλη δουλειά που γινόταν απ’ όλους τους συντελεστές της Οπερας. Φτάνοντας το μεσημέρι είδα να στήνεται εξ’ ολοκήρου όλη η παράσταση (σκηνικά, ορχήστρα, φώτα, ήχος, τα πάντα). Ρωτώντας απορημένος το γιατί, αφού ήξερα ότι το Les Miserables ('οι Αθλιοι' του Β. Ουγκώ) παίζεται κάνα 3μηνο τώρα, με πληροφόρησαν ότι εδώ κι ένα μήνα, τα πρωινά κάνουν κανονικές – full πρόβες για την Carmen που θα ανέβει μετά...
Φυσικά, η παράσταση (όπως και όλες σχεδόν) που παρακολουθήσαμε το βράδυ ήταν sold out, η παιδεία και η ‘συμμετοχή’ του κοινού εμφανέστατη, οι ηλικίες ποίκιλαν και φυσικά είδα πολλούς νέους ανθρώπους μεταξύ των θεατών.
Την ίδια ώρα στα μέρη μας ακυρώναμε το Διεθνές Grand Prix Μαρία Κάλλας και πετάγαμε για άλλη μια φορά στα σκουπίδια μια από τις πιο αξιοποιήσιμες και αναγνωρίσιμες πηγές της πολιτιστικής μας κληρονομίας, με – εύκολη & προφανή - δικαιολογία αυτή τη φορά, «την κρίση»...
Τελικά ο τίτλος του μιούζικαλ που παρακολούθησα στην Οπερα του Μάλμε (Les Miserables) μας ταιριάζει γάντι και δεν έχει να κάνει με την 'κρίση'. Ειδικά στις εποχές της 'ευμάρειας' ήμασταν πιο 'άθλιοι' απ' ότι τώρα...
