Η Telmaco σε συνεργασία με την d&b audiotechnik, παρουσίασαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το ολοκαίνουργιο compact cardioid line array σύστημα CCL της d&b audiotechnik, σε ένα άκρως ενδιαφέρον και επιτυχημένο event στο VOX στην Ιερά Οδό, που είχε 3 δίωρα session προκειμένου να εξυπηρετήσει όλους τους ενδιαφερόμενους. Στο σεμινάριο παραβρέθηκαν πολλοί ιδιοκτήτες rental εταιριών, τεχνικοί συστημάτων και system engineers, ηχολήπτες και installers.
To aLive βρέθηκε εκεί στο πρώτο πρωϊνό session και συνάντησε τα στελέχη της Telmaco και τους παλιούς γνώριμους James Riches (υπεύθυνο εκπαίδευσης), Lukasz Tobola (EMEA sales manager) και Aleksei ‘Midas’ Korolev (education application support EMEA), από την d&b audiotechnik.
Filling the Gaps
Η παρουσίαση ξεκίνησε με τον Βασίλη Κυριαζή της Telmaco να μας καλοσωρίζει, συστήνοντάς μας το σύστημα, τις υπηρεσίες και την υποστήριξη που παρέχει η Telmaco σε πελάτες και συνεργάτες της, ενώ αφού ευχαρίστησε μεταξύ άλλων όσους συνέβαλαν ενεργά σε αυτή την παρουσίαση, όπως τις εταιρίες Pro Εvents, Manos Backline Services, UTG, Papadimas AVL, τον κ. Μαροσούλη για την υποστήριξη και τη διάθεση των γνωστών Live venues, VOX και ΝΟΧ Athens, αλλά και τα στελέχη των κατασκευαστικών οίκων που παραβρέθηκαν στην Αθήνα και φυσικά τους παρευρισκόμενους στο σεμινάριο, έδωσε το λόγο στον παλιό μας γνώριμο James Riches, υπεύθυνο εκπαίδευσης της d&b audiotechnik, για να μας παρουσιάσει αναλυτικά το νέο σύστημα CCL.
Γιατί broadband directivity control?
Ο James εξήγησε ότι σκοπός των συστημάτων τους και ειδικά στο νέο Compact Cardioid Line Array είναι να ελέγχουν την κατευθυντκόηττα του ήχου οδηγώντας την αποκλειστικά (όσο γίνεται) στην περιοχή του κοινού.
Ετσι επί του πρακτέου επιτυγχάνεται η δυνατότητα της συνύπαρξης περισσότερεων stages και πιο κοντά μεταξύ τους σε ένα open air φεστιβάλ, κάτι που σημαίνει περισσότεροι καλλιτέχνες και event, στοιχεία που αποτελούν αυτονόητο ζητούμενο κάθε μουσικής & συναυλιακής παραγωγής σε open air festivals και όχι μόνο. Ακόμα πιο χρήσιμη και αναγκαία είναι ωστόσο αυτή η συμπεριφορά (έλεγχος κατευθυντικότητας) ενός συστήματος και στους εσωτερικούς χώρους, όπου ως γνωστόν οι ανακλάσεις είναι ο μόνιμος και μεγάλος ‘εχθρός’ της καθαρότητα και της καταληπτότητας. Εδώ, εκτός από το κοινό, πολλές ανεπιθύμητες ανακλάσεις κατευθύνονται και πρός τη σκηνή όπου τις ‘υποδέχονται’ τα μικρόφωνα και ‘βρωμίζουν’ οι πηγές. Κάτι που είναι αντιληπτό όχι μόνο στο Live, αλλά ακόμα περισσότερο όταν λαμβάνει χώρα ηχογράφηση ή broadcast μετάδοση του Live event…
Λίγη Ιστορία – ένα ταξίδι στην ελεγχόμενη κατευθυντικότητα
O James ξεκίνησε την ιστορία από το F1220 του 1988 με την κατευθυντικότητα από τα 800Hz, για να περάσουμε (χρονικά και στις σειρές C, Q, J και V, έως τις σειρές SL του 2018 και GSL και XSL που ακολούθησαν. Η μεγάλη αλλαγή ωστόσο συνέβη με τη σειρά J series το 2006, οπότε και μείωσαν την ‘τρύπα’ στον μη κατευθυντικό έλεγχο στα 250Hz (από 125 έως 250). Το σημαντικό τότε ήταν το J sub που αποτελούσε ενεργό καρδιοειδές υπογούφερ.
Ωστόσο, το κρίσιμο κενό μεταξύ 125 – 250Hz ‘καλύφθηκε’ με την σειρά SL-Series οπότε και πέτυχαν καρδιοειδή κατευθυντικό έλεγχο σε όλο το φάσμα αναπαραγωγής των ηχείων.
Εν συνεχείαν, με το GSL έλυσαν το θέμα στις μεγάλες καμπίνες, (big special loudspeaker) όπως το λένε χαρακτηριστικά οι Γερμανοί, οπότε ήθελαν να πάνε και σε ένα αντίστοιχο Small Special ηχείο, κάτι που έκαναν με τα KSL και XSL.
Ωστόσο, όταν ήρθε η ώρα για ένα νέο application size δεν προσπάθησαν να φτιάξουν μια μικρή σειρά SL, αλλά κάτι εντελώς διαφορετικό με μικρότερο αποτύπωμα που να χωράει και σε van, να αποθηκεύεται, να μεταφέρεται, να κρεμιέται εύκολα και να είναι απολύτως compact και scalable.
Small special loudspeaker
Το compact cardioid line array σύστημα CCL της d&b audiotechnik κλήθηκε να φέρει την καρδιοειδή κατευθυντικότητα των μεγαλύτερων συστημάτων της σειράς SL σε ένα compact και εύχρηστο σύστημα. Διατίθεται σε δυο εκδόσεις ανάλογα με την οριζόντια διασπορά του, στο CCL8 (80 μοίρες) και CCL12 (120 μοίρες οριζόντια διασπορά). Στην καρδιά του συστήματος συναντάμε δυο 7ιντσα γουφερ στην εμπρόσθια μπάφλα και δυο 5ιντσα side και rear drivers και δυο HF drivers 1,75 ιντσών, και όλα αυτά μέσω μιας νέας σχεδιαστικής προσέγγισης. Το μέγιστο SPL ανέρχεται στα 137 dB και στα 136 dB αντίστοιχα για τις δυο εκδόσεις, ενώ το βάρος κάθε καμπίνας δεν ξεπερνά τα 17,6 κιλά. Η απόκριση συχνότητας του συστήματος εκτείνεται από 62Hz έως 18kHz.
Όλα τα components είναι συμμετρικά τοποθετημένα γύρω από τον κεντρικό άξονα της καμπίνας προκειμένου να δημιουργείται ένα απολύτως συμμετρικό διάγραμμα κάλυψης. Η καμπίνα κατασκευάζεται από ABS πολυκαρβονικό υλικό και διαθέτει αδιαβροχοποιημένη επίστρωση, ενώ το ύφασμα που καλύπτει την εμπρόσθια μεταλλική σίτα απωθεί το νερό.
Το CCL flying frame υποστηρίζει την ανάρτηση έως και 24 καμπινών CCL. Οσον αφορά τα CCL sub μπορούν να αναρτηθούν έως 10, ενώ γενικά μπορούν να αναρτηθούν μικρά arrays βάρους έως 500 κιλά.
To CCL sub που συνοδεύει το σύστημα αποτελεί ένα small to medium format flyable cardioid subwoofer που φοράρει ένα 15ιντσο γουφερ (front) τοποθετημένο στην εμπρόσθια μπάφλα, με φόρτιση ανάκλασης χαμηλού και ένα 10ιντσο γουφερ (rear) στο πίσω τμήμα με bandbass αρχιτεκτονική φόρτισης δυο θαλάμων που ακτινοβολεί προς τα πίσω. Η καρδιοειδής διασπορά του είναι το βασικό του χαρακτηριστικό, ενώ το μέγιστο SPL του ανέρχεται στα 132dB και το βάρος του στα 44,5 κιλά. Η απόκριση συχνότητας του sub εκτείνεται από 39Hz έως και 150Hz.
Η πρόσληψη ισχύος ανέρχεται από 500W RMS έως και 1200 Watt κορυφής (10ms). Σημειωτέον ότι το sub χρειάζεται ένα κανάλι ενισχυτή για να οδηγηθεί.
Τα βασικά πλεονεκτήματα της καρδιοειδούς κατευθυντικότητας
Είναι προφανή τα πλεονεκτήματα της καρδιοειδούς λειτουργίας ενός συστήματος όπως το CCL...
*Καθαρός ήχος με λιγότερη ανεξέλεγκτη διασπορά χαμηλών συχνοτήτων σε πλαϊνούς και οπίσθιους τοίχους και επιφάνειες που ‘βρωμίζουν’ το ακουστικό αποτέλεσμα
*Καθαρότερο και πιο ‘ήσυχο’ stage
*Η επιστροφή της λιγότερης δυνατής ενέργειας και ακτινοβολίας στη σκηνή αποτρέπει τα μικρόφωνα από το να την ξαναλάβουν και να δημιουργούν έτσι ένα είδος ανεπιθύμητης συνεχούς ανάδρασης που ‘βρωμίζει’ τη μίξη και ως αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα αισθητό στο recording ή στο broadcasting ενός Live, αλλά και στο ίδιο το Live…
*Σημαντική συμβολή στην αναβάθμιση της καταληπτότητας
*Αναβαθμισμένη εμπειρία μουσικής απόλαυσης από το κοινό
Συγκριτικές Ακροάσεις
Στο χώρο του VOX έλαβαν χώρα ακροάσεις του συστήματος CCL, καθώς και συγκριτικές ακροάσεις προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τα πλεονεκτήματα της καρδιοειδούς κατευθυντικότητας και λειτουργίας ενός συστήματος.
Αρχικά λοιπόν ο James μας προσκάλεσε να ακούσουμε δυο συστήματα που βρίσκονταν δίπλα – δίπλα μεταξύ τους, ένα Υ8 και ένα CCL8 αποτελούμενα από 4 καμπίνες έκαστο, εγκατεστημένες στο πάτωμα του μαγαζιού.
Τη διαφορά βεβαίως όσον αφορά τον έλεγχο της κατευθυντικότητας και των χαμηλών μεταξύ των δυο σετ, την άκουγαν ακόμα και κουφοί, ωστόσο αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η εξίσου σημαντική διαφορά στις μεσαιο- υψηλές μεταξύ των δυο συστημάτων. Εν συνεχεία ο James μας έδειξε το XSL διάγραμμα κατευθυντικότητας, ενώ μας εξήγησε ότι στο CCL έχουμε μεν 15dB μείωση χαμηλά, αλλά παράλληλα πήραμε και εξαιρετικές υψηλές, γεγονός που οφείλεται στο ότι όταν έχουμε έλεγχο στο χαμηλό, η απόκριση του ηχείου μπορεί να πάει πιο ψηλά διότι έχουμε ποιοτική διάδοση των υψηλών σε σχέση με την απόσταση, ενώ οι ανακλάσεις στο χώρο επηρεάζουν την εκπομπή των υψηλών, το πόσο μακριά θα φτάσουν, καθώς και την πιστότητά τους. Ετσι με απλά λόγια επιτυγχάνεται και μεγαλύτερο headroom στις υψηλές.
Σε όλο αυτό βεβαίως, όπως μας εξήγησε, συνέβαλε δραστικά και το R&D τους, που κατάφερε να επιτύχει μεγαλύτερο high freq headroom τοποθετώντας άλλου μεγέθους κυματοδηγό, ενώ με τη μετακίνηση του διαφράγματος του (των) driver μπροστά από το μαγνήτη επετεύχθη και μείωση της παραμόρφωσης σε υψηλές SPL στάθμες. Ετσι διασφάλισαν ταυτόχρονα μια σειρά από θετικές συνέπειες, όπως την αύξηση της ευαισθησίας, τη δυνατότητα χρήσης μικρότερων και περισσότερων drivers, ενώ μείωσαν και τoν συνολικό όγκο και volume της καμπίνας.
Ετσι λοιπόν, η σειρά CCL έχει μεγαλύτερο headroom στις υψηλές από τη σειρά Y, κάτι που είναι άμεσα ακουστό σε συγκριτική διαδικασία ακροάσεων μεταξύ των δυο συστημάτων.
Aκροάσεις συστήματος: 8x CCL ανά πλευρά + 6 CCL subs
Αυτό ήταν το σύστημα που είχε αναρτηθεί στο VOX για τις ανάγκες του σεμιναρίου και περιλάμβανε 6xCCL8 και 2xCCL12 καμπίνες ανά πλευρά, καθώς και 6 CCL subs τοποθετημένα ανά ένα στο πάτωμα μπροστά από τη σκηνή και κατά πλάτος αυτής.
Οι ακροάσεις του συστήματος ξεκίνησαν χωρίς τα sub, ενώ στη συνέχεια ακούσαμε το σύστημα και με τα sub.
Ο ήχος του συστήματος ήταν ο γνωστός, καθαρός, ‘μόνιτορ’ σχεδόν ήχος της d&b με τα πολύ περιγραφικά μεταβατικά, σε όλο το συχνοτικό φάσμα. Ωστόσο εδώ είχε ενδιαφέρον η περαιτέρω καθαρότητα στις υψηλομεσαίες και φυσικά ο έλεγχος της κατευθυντικότητας, καθώς το σύστημα απομονώθηκε όσο ήταν δυνατόν από το χώρο, επιτρέποντας στον τελευταίο την μικρότερη δυνατή αλληλεπίδραση στο τελικό άκουσμα, ανάλογα βεβαίως πάντα με τη θέση του ακροατή σε αυτόν.
Είναι γεγονός ότι ακούσαμε 'περισσότερο σύστημα' και πολύ λιγότερο χώρο σε οποιοδήποτε σημείο του χώρου ή του επάνω μπαλκονιού κι αν περιηγηθήκαμε.
Όταν μπήκαν και τα sub ο χώρος, παρότι άδειος από κοινό, γέμισε με χαμηλό το οποίο εκτός από στιβαρό, ήταν και απολύτως ελεγχόμενο, ενώ η ελεγχόμενη κατευθυντικότητά του απέτρεψε τη σημαντική συμβολή των επιμέρους επιφανειών του χώρου στο τελικό άκουσμα.
Ανεβαίνοντας στο stage διαπιστώσαμε όλοι το πόσο ‘ήσυχη’ ήταν η σκηνή καθώς η ‘διαρροή’ ανεπιθύμητων χαμηλών τόσο από τους δορυφόρους όσο (κυρίως) και από τα sub ήταν η ελάχιστη δυνατή. Πραγματικά ένα πολύ ήσυχο πατάρι που θα συμβάλει σε καθαρότερη μίξη…
Σημειωτέον ότι όλα τα παραπάνω (8+8CCL+6Subs οδηγήθηκαν από 3 ενισχυτές D40).
Cadac, Televic και Luminex
Στο χώρο του φουαγιέ, αλλά και στον κυρίως χώρο του VOX είδαμε προϊόντα και από τις εταιρίες Cadac, Televic και Luminex που επίσης αντιπροσωπεύει η Telmaco. Συγκεκριμένα από την Cadac είδαμε τη νέα της ψηφιακή κονσόλα, CM-J50 που μας την παρουσίασε η Emily Watson (Head of R&D & development) της Cadac και την οποία θα παρουσιάσουμε αναλυτικά σε ξεχωριστό άρθρο στο aLive, ενώ η Televic μέσω του εκπροσώπου της, Didier Daenen (export sales Μanager southern Europe) μας παρουσίασε το Confidea Flex G4 και το ευέλικτο σύστημα διανομής και επικοινωνίας ήχου Televic Unite.
Η Luminex τέλος, παρουσίασε τις προηγμένες λύσεις δικτύωσης που ενσωματώνονται σε επαγγελματικά AV και live productions δίνοντας έμφαση στην αξιοπιστία, την ευχρηστία και την πλήρη συμβατότητα με πρωτόκολλα όπως AVB, Dante και Art-Net.
Ένα ιδιαίτερα χρηστικό σύστημα κι ένα εξίσου χρηστικό σεμινάριο (έως το επόμενο)…
Το compact cardioid line array σύστημα CCL της d&b audiotechnik δεν περιορίζεται μόνο στο να 'παίζει καλά', καθαρά και δυνατά, αλλά είναι ένα ιδιαίτερα χρηστικό σύστημα για μικρού και μεσαίου βεληνεκούς Live εφαρμογές και εγκαταστάσεις, που θα νιώσει άνετα σε εξωτερικούς και (ακόμα πιο άνετα) σε εσωτερικούς χώρους και θα λύσει αρκετά προβλήματα. Χάρη στην καρδιοειδή του συμπεριφορά έρχεται να προσφέρει αποτελεσματικές λύσεις στον τομέα των ανακλάσεων και της 'επιστροφής' του ήχου στη σκηνή, συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω με την τεχνολογία και την αξιοπιστία του ονόματος της d&b.
Ευχαριστούμε την εταιρία Telmaco και τα στελέχη της για την πρόσκληση και τη φιλοξενία, καθώς και όλα τα στελέχη των κατασκευαστικών οίκων που παραβρέθηκαν και μας παρουσίασαν αναλυτικά τα προϊόντα και τις τεχνολογίες τους, απαντώντας σε κάθε απορία των συμμετεχόντων.
Και βεβαίως τα στελέχη της d&b audiotechnik για την παρουσίαση του ολοκαίνουργιου compact cardioid line array σύστημα CCL της εταιρίας, που αποτέλεσε και το βασικό σεμινάριο της ημερίδας.
Σημειωτέον, ότι τις δυο επόμενες ημέρες, ακολούθησε εκπαίδευση για τις αρχές των Line Arrays συστημάτων και τις αρχές σχεδιασμού Line Arrays με χρήση του λογισμικού d&b Array Calc που παρακολούθησαν μηχανικοί συστημάτων και ηχολήπτες που είχαν ήδη λάβει πιστοποιήσεις παρακολούθησης του σεμιναρίου “Sound System Fundamentals Workshop” ή εναλλακτικά του Webinar “d&b Fundamentals 2 – ArrayCalc”.
Για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με το compact cardioid line array σύστημα CCL που παρουσιάστηκε αναλυτικά, αλλά και με τα υπόλοιπα προϊόντα των Cadac, Televic και Luminex που παρουσιάστηκαν, επικοινωνήστε με την εταιρία Telmaco...
Επαφή
Telmaco