Το σεμινάριο που διοργανώθηκε από την εταιρία Kariotis Audio & Lighting, πραγματοποιήθηκε στο Elefsina Hotel με βασικό εισηγητή το James Bradley της DiGiCo, συνεπικουρούμενο από το Μάριο Καριώτη και το Βασίλη Σκούρα. Μπαίνοντας κανείς στην αίθουσα έβλεπε ένα αρκετά εντυπωσιακό σκηνικό με 5 κονσόλες της DiGiCo έτοιμες να υποδεχθούν τους ηχολήπτες που παραβρέθηκαν στο σεμινάριο, του οποίου παρεμπιπτόντως οι θέσεις είχαν εξαντληθεί αρκετές ημέρες πριν την χθεσινή παρουσίαση. Μάλιστα οι κονσόλες είχαν στηθεί στη σειρά η μια πίσω από την άλλη από τη μικρότερη πρός τη μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα, πρώτη είχε τοποθετηθεί μια SD11, ακολουθούσε η SD9, η SD8, η SD10 και τέλος η μεγαλύτερη όλων SD5 που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη κονσόλα της DiGiCo μετά τη ναυαρχίδα της SD7. Η εκδήλωση ξεκίνησε με ένα μικρό πρόλογο του Παντελή Καριώτη ο οποίος εν συνεχεία έδωσε το λόγο στον πλέον αρμόδιο, το James Bradley για να ξεκινήσει η παρουσίαση...
Κυριαρχία στο top level με την SD7
Ο James Bradley ξεκίνησε αναφερόμενος στην τεράστια διείσδυση της DiGiCo στις μεγάλες και απαιτητικές παραγωγές, είτε πρόκειται για Live Touring, είτε για τα μεγάλα μιούζικαλ του Μπρόνγουει και του West End. Εκεί η DiGiCo κυριαρχεί με τη ναυαρχίδα της, την SD7 διότι εκτός των σχεδόν απεριόριστων δυνατοτήτων της και της εξαιρετικής ηχητικής της πιστότητας (που παρεμπιπτόντως είναι ίδια με όλες τις υπόλοιπες DiGiCo κονσόλες της σειράς SD) ενσωματώνει και δυο audio enginees.
Όπως μας εκμυστηρεύθηκε πάντως ο James, ο λόγος που έβαλαν δυο audio ‘μηχανές’ στην SD7 δεν ήταν λόγοι αξιοπιστίας, αλλά λόγοι συνήθειας και ανασφάλειας για τους θεατρικούς κυρίως ηχολήπτες που είχαν συνηθίσει στο έξτρα redudancy. Ετσι λοιπόν, επειδή ακριβώς ήθελαν να συνεχίσουν να πουλάνε κονσόλες στη θεατρική αγορά υψηλού επιπέδου (εκεί είχαν διεισδύσει ικανοποιητικά έως τώρα με την D5) τοποθέτησαν στην SD7 και τη δεύτερη μηχανή, κάτι που τους ζήτησαν εν συνεχεία και οι ηχολήπτες από τον τομέα του Live touring και κάπως έτσι λοιπόν, αποφάσισαν οι δυο μηχανές να μείνουν μόνιμα σε όλες τις SD7.
Λίγη Ιστορία…
Η DiGiCo κουβαλάει μέσω της Soundtracks 40 χρόνια εταιρικής ιστορίας, ενώ κατασκευάζει ψηφιακά μίξερ τα τελευταία 20 χρόνια. Βεβαίως το DiGiCo brand ιδρύθηκε πρίν από 11 χρόνια, το 2002 και το πρώτο της μίξερ ήταν η D5 (έκανε ντεμπούτο στην έκθεση Plasa του 2002). Και όπως είπε ο James ακόμα δουλεύουν εκατοντάδες D5 εκεί έξω, οι οποίες υποστηρίζονται πλήρως από την εταιρία, ενώ φυσικά είναι και πλήρως συμβατές με τη σειρά SD μέσω των ρακ. Μετά ήρθε η D1 κι εν συνεχεία η DiGiCo πέρασε ανεπιστρεπτί στη εποχή Stealth (σειρά SD) γυρίζοντας ουσιαστικά σελίδα, απογειώνοντας τα μίξερ, το brand name και τις πωλήσεις της…
The Stealth Era και οι βασικές δυνατότητες των μοντέλων της σειράς SD
Η πρώτη κονσόλα της Stealth γενιάς δεν ήταν άλλη από τη ναυαρχίδα SD7 που παρουσιάστηκε το 2007 (εξ ου και η ονομασία της) επίσης στην Plasa του Λονδίνου μέσα σ’ ένα διάφανο απομονωμένο booth, όπως θυμάμαι χαρακτηριστικά. Ακολούθησε η SD8 κι ένα χρόνο αργότερα (το 2009) η μικρότερη SD9. Δυο χρόνια αργότερα ήρθε και η μικρότερη κονσόλα της σειράς, η SD 11 και ακολούθησαν η SD10 και SD5 πέρυσι που ουσιαστικά έρχεται να διαδεχθεί τη θρυλική D5.
Ας αναφέρουμε εν τάχει τις βασικές δυνατότητες των μίξερ της σειράς SD. Η μικρότερη SD11 περιλαμβάνει 32 κανάλια και στην έκδοση i έχει 32 μόνο ή στέρεο κανάλια. Η SD9 διαθέτει 48 Flexi κανάλια, 8 Dynamic EQ, 8 DiGiTuBes και 8 ψηφιακά εφέ μεταξύ άλλων. Η SD8 υποστηρίζει 60 Flexi κανάλια, 24 Flexi Busses, 10 Dynamic EQ, 10 DiGiTuBes και 12 ψηφιακά εφέ. Η SD 10 υποστηρίζει 96 κανάλια (τα 12 Flexi), 48 Flexi Busses, 16 Dynamic EQ, 16 DiGiTuBes και 16 ψηφιακά εφέ. Η SD5, η δεύτερη τη τάξη DiGiCo περιλαμβάνει 124 κανάλια, 56 Flexi Busses, 24 Dynamic EQ, 24 DiGiTuBes και 24 ψηφιακά εφέ μεταξύ άλλων. Τέλος, η ναυαρχίδα SD7 διαθέτει 253 κανάλια εισόδου, 128 Flexi Busses, 256 Dynamic EQ, 256 DiGiTuBes, 48 ψηφιακά εφέ και 32 γραφικά EQ. Νού΄μερα και δυνατότητες που προκαλούν ίλιγγο, μαζί βεβαίως με τη δεύτερη audio engine όπως είπαμε και πιο πάνω. Σημειωτέον ότι χάρη στα Flexi channels όταν χρησιμοποιούνται stereo κανάλια, δεν χάνονται από το σύνολο των καναλιών εισόδου που υποστηρίζει η κονσόλα, όπως συμβαίνει με τον ανταγωνισμό.
Η φιλοσοφία της DiGiCo
Εδώ ακριβώς (στη φιλοσοφία της εταιρίας δηλαδή) πρέπει να αναζητήσουμε σύμφωνα με τους ανθρώπους της DiGiCo, το μυστικό της επιτυχίας των μίξερ της εταιρίας και το λόγο για τον οποίο είναι τόσο δημοφιλή στους ηχολήπτες. Αυτό οφείλεται καθαρά στη φιλοσοφία της εταιρίας που βασίζεται στους εξής πυλώνες:
- Κοινή ηχητική πιστότητα όλων των μίξερ της σειράς SD. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μικρή SD11 έχει τον ίδιο
ακριβώς ηχητικό χαρακτήρα με τη ναυαρχίδα SD7.
- Κοινό λειτουργικό σύστημα και κοινή πλατφόρμα χειρισμού (ξέρεις να χειρίζεσαι μια, τις ξέρεις όλες)
- Χρήση οθονών αφής
- Internal audio engine on single PCB
- Remote stage racks
Η ιδιαίτερη προσοχή που έχει δοθεί στην ηχητική ποιότητα οφείλεται στον 40bit floating Point επεξεργαστή και στις εξαιρετικές επιδόσεις όσον αφορά το Latency: 2ms Latency @ 48kHz / 1,1ms στα 96kHz (στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό όταν δουλεύεις ταυτόχρονα και μόνιτορ – in ear κλπ).
Audio FPGA vs DSP
Όπως είπαμε μέσα σε κάθε DiGiCo, φιλοξενείται ένα και μόνο τσιπ που ακούει στο όνομα FPGA (Field Programmable Gate Array) και αναλαμβάνει την επεξεργασία. Τα FPGA είναι γνωστά στο χώρο του audio (και όχι μόνο) καθώς μετρούν όσα χρόνια ύπαρξης μετρούν και τα DSP κυκλώματα επεξεργασίας. Ιστορικά τα FPGA λειτουργούσαν ως ‘glue logic’, επιτρέποντας σε πολλαπλές κυκλωματικές διατάξεις από DSP chips να επικοινωνούν και να λειτουργούν μεταξύ τους. Κοινώς μπορούσε κανείς να βρεί τα λιλιπούτεια FPGAs σε όλες σχεδόν τις εφαρμογές ψηφιακού audio. Στην πορεία του χρόνου τα FPGAs μεγάλωσαν, εξελίχθηκαν και μπορούν πλέον να εκτελέσουν και να διαχειριστούν υπερ-πολλαπλάσιους υπολογισμούς απ’ ότι οι προκάτοχοί τους και κυρίως απ’ ότι τα πλέον εξελιγμένα DSP κυκλώματα. Την τεχνολογία των FPGA επεξεργαστών η DiGiCo την εξέλιξε και ουσιαστικά την απογείωσε το 2007 σε συνδυασμό με τα κορυφαία Sharc DSP και την πέρασε στη ναυαρχίδα της SD7, δημιουργώντας ένα ψηφιακό μίξερ αναφοράς. Σήμερα οι τεχνολογικές αυτές εφαρμογές έχουν περάσει σε όλες τις DiGiCo της σειράς SD, αποδεικνύοντας ότι τα FPGA (Field Programmable Gate Array) και οι συνοδές επεξεργστικές βαθμίδες που ουσιαστικά αναπτύσσονται σε μια και μόνο πλακέτα, αποτελούν ένα σταθερό σημείο αναφοράς κι έναν ανεξάντλητο πυρήνα εξέλιξης με τεράστια αποθέματα επεξεργαστικής ισχύος ώστε να υποδέχεται και να εκτελεί δίχως κανένα ψεγάδι όλες τις νέες αναβαθμίσεις που εφαρμόζει η DiGiCo στα μίξερ της.
Οι νέες αναβαθμίσεις της έκδοσης λογισμικού V634
Η νέα έκδοση λογισμικού V634 που παρουσιάστηκε το καλοκαίρι από τη DigiCo διατίθεται δωρεάν από το site της εταιρίας και αφορά τα μοντέλα SD5,7, 8, 9, 10 και 11 στα οποία προσθέτει τις εξής δυνατότητες:
- Λειτουργία στα 96kHz για τις SD9 και SD11 διατηρώντας τον ίδιο αριθμό καναλιών
- 56 και 64 channel Madi modes
- Νέα παράμετροι στη λειτουργία copy
- Νέο X/Y GUI για διευρυμένο multi-track audio routing
- Νέα λειτουργία Copy and Listen Audio που βασίζεται στη νέα ‘ρουτίνα’ X/Y GUI audio routing ανάμεσα στο μίξερ και σε ένα εξωτερικό multi-track recorder που μπορεί να σεταριστεί εύκολα.
SD Racks
Άλλο ένα κομβικό σημείο στο ψηφιακό πακέτο και τη DiGiCo λογική, αποτελούν τα SD racks, που ενσωματώνουν τους υψηλής ανάλυσης (έως και 192kHz) A/D μετατροπείς και τα πολλαπλά ψηφιακά φορμά και πρωτόκολλα, όπως MADI, AES, ADAT και Aviom. Τα εν λόγω ρακ ενσωματώνουν όλη την εξέλιξη που έχει προέλθει μέσα από την 9χρονη «digital touring» εμπειρία των ψηφιακών μίξερ των σειρών D και SD της εταιρίας. Ιστορικά, τα ρακ εξελίχθηκαν και αναβαθμίστηκαν πλήρως όταν παρουσιάστηκε η SD7. Βασίζονται φυσικά στην τεχνολογία Stealth FPGA και αποτελούν το κρίσιμο συμπλήρωμα της κονσόλας, ή μάλλον το κρίσιμο λειτουργικό πρώτο στάδιο υποδοχής, διαχείρισης και επεξεργασίας των σημάτων πριν την κονσόλα μίξης.
Και μπορεί όπως είπαμε οι αναλογικο-ψηφιακοί μετατροπείς των SD Rack να λειτουργούν στα 192kHz στην SD7 για παράδειγμα, όμως ο χρήστης μπορείς να επιλέξει τη συχνότητα δειγματοληψίας για κάθε έξοδο, ανάλογα με τις ανάγκες του και τις απαιτήσεις των μετέπειτα συστημάτων. Για παράδειγμα μπορεί να πάρει μέσω MADI σήμα στα 48kHz για broadcast χρήση ή να επιλέξει 96kHz για recording.
The Versatility of Gain Tracking & Splitting
Η τεχνολογία και η δυνατότητα του ενσωματωμένου Gain Tracking αποτελεί ένα δυνατό όσο και απαραίτητο εργαλείο για την ομαλή λειτουργία όσον αφορά το στάδιο του κέρδους (gain) περισσότερων από μιας κονσόλας. Αυτό σημαίνει ότι καταρχάς υποστηρίζεται ο διαχωρισμός των σημάτων εισόδου προκειμένου να τροφοδοτηθεί μια δεύτερη ψηφιακή ή αναλογική (με αναλογικό σήμα η δεύτερη) κονσόλα, δίχως οι αυξομιεώσεις του σταδίου gain της πρώτης κονσόλας να επηρέαζει το gain στο αντίστοιχο κανάλι της δεύτερης. Αυτή η δυνατότητα εφαρμόζεται για όλες τις εξόδους (AES, αναλογικές ή MADI outputs)
Μια ακόμα δυνατότητα έχει να κάνει με το Remote Setup και Monitoring μέσω της θύρας USB των SD Rack που επιτρέπει remote monitoring και έλεγχο όλων των ρυθμίσεων που αφορούν τα SD Rack μέσω ενός PC ή ενός Intel based Mac.
Σετάρισμα on Line και Hands On
Στη συνέχεια, ο Μάριος Καριώτης μας απέδειξε το πόσο εύκολο είναι να σετάρει κανείς μια DiGiCo κονσόλα, κι έτσι ξεκίνησε από το μηδέν και σε ελάχιστο χρόνο σέταρε μια DiGiCo από την αρχή για ένα νέο υποθετικό live, εύκολα, απλά και κατανοητά. Εν συνεχεία ο James αναφέρθηκε σε μερικές από τις ‘ειδικές’ λειτουργίες των DiGiCo μίξερ (snapshots, set spill – o γρήγορος τρόπος να πάρεις τα σημαντικά κανάλια σου σε μακροεντολές- Copy audio μέσω ενός Matrix style audio router κλπ) ενώ στο τέλος μας έδειξε τα UB MADI και τις δυνατότητες Recording και ‘Virtuall Soundcheck’ που υποστηρίζουν τα μίξερ.
Η παρουσίαση έκλεισε με ερωτήσεις προς το James Bradley, και με τους συμμετέχοντες να βάζουν τα χέρια τους πάνω και στα 5 μίξερ της DiGiCo που βρίσκονταν στην αίθουσα, με τους εισηγητές να λύνουν τις όποιες απορίες είχε ο καθένας. Ξεχωριστή ήταν και η παρουσία του Ακη Ελευθεριάδη, FoH ηχολήπτη του Νίκου Βέρτη, ο οποίος χειρίζεται σε μόνιμη βάση τη μοναδική SD5 που έχει πωληθεί στην Ελληνική αγορά (αγορασμένη από τον ίδιο το Βέρτη, όπως και η SD10 στα μόνιτορ), και ο οποίος ουσιαστικά μας ξενάγησε στα ενδότερα της κονσόλας.
Ωστόσο για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μίξερ της DiGiCo επικοινωνήστε με την εταιρία Kariotis Audio & Lighting για την οποία αξίζει να αναφέρουμε ότι είναι μια από τις ελάχιστες εταιρίες του χώρου που συνεχίζει παρά τις δυσκολίες των καιρών να επενδύει σε σεμινάρια, ενημέρωση και πληροφόρηση και σε καλά οργανωμένες παρουσιάσεις και demo...
Επαφή
Kariotis Audio & Lighting
