Η DiGiCo S21 είναι η πολυαναμενόμενη προσιτή κονσόλα της DiGiCo που την περίμεναν πως και πως users, rental εταιρίες, εμπορικοί αντιπρόσωποι και dealers ανά τον κόσμο, διότι ήδη με το καλημέρα είχε θέσει ψηλά τον πήχη. Και πως θα μπορούσε να γίνει αλλιώς άλλωστε, όταν μια κονσόλα των 6.000 ευρώ σου υπόσχεται ότι θα βασίζεται σε FPGA επεξεργαστές με future proof δυνατότητες αναβάθμισης (που σημαίνει σε απλά Ελληνικά, ‘καβάντζα’ σε επεξεργαστική ισχύ) και κυρίως ότι θα έχει «τον ίδιο ακριβώς ήχο με τη ναυαρχίδα SD7 και τις άλλες μεγαλύτερες και ακριβότερες αδελφές της, της σειράς SD».
Για την ιστορία, να υπενθυμίσουμε ότι η κονσόλα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην τελευταία έκθεση Prolight+Sound της Φρανκφούρτης τον περασμένο Μάρτιο, ενώ ξεκίνησε να διατίθεται στο επίσημο δίκτυο των αντιπροσώπων πριν από περίπου δυο μήνες. Στη χώρα μας, πριν από ένα μήνα αφίχθησαν 3 DiGiCo S21, με τις δυο να πωλούνται άμεσα και την 3η να βρίσκεται στο demo room της αντιπροσωπείας για hands on σεμινάρια σε ηχολήπτες και ιδιοκτήτες rental εταιριών (ήδη, όπως μας ενημέρωσε ο Μάριος Καριώτης, ξεναγός μας στην S21, που δικαιούται τον τίτλο του DiGiCo specialist για τη χώρα μας, περίπου 30 ηχολήπτες έχουν παρακολουθήσει τα εν λόγω σεμινάρια ως τώρα και έχουν γνωρίσει τις δυνατότητες της νέας S21).
Με μίνιμαλ επιφάνεια εργασίας, FPGA καρδιά, λειτουργικό Linux και τα fader της σε ρόλο ‘νονού’…
Εως τώρα η DiGiCo μας έχει συνηθίσει να ‘βαπτίζει’ της κονσόλες της από τη χρονιά που παρουσιάστηκαν. Η SD7 για παράδειγμα ανήκει στη σειρά SD και παρουσιάστηκε στην αγορά το 2007, η SD8 το 2008 κ.ο.κ. Η S21 πήρε το όνομά της από τον αριθμό των fader που φιλοξενεί στην επιφάνεια εργασίας της και είναι συνολικά 21 (δυο τράπεζες των 10 και ένα ακόμα μόνο του δεξιά που εκτελεί χρέη L-R). Η κονσόλα φοράει τον ίδιο FPGA (Field Programmable Gate Array) επεξεργαστή με τις μεγάλες της αδελφές της σειράς SD.
Ιστορικά, τα FPGA τσιπ είναι γνωστά στο χώρο του audio (και όχι μόνο) καθώς μετρούν όσα χρόνια ύπαρξης μετρούν και τα DSP κυκλώματα επεξεργασίας. Ως γνωστόν, τα FPGA λειτουργούσαν ως ‘glue logic’, επιτρέποντας σε πολλαπλές κυκλωματικές διατάξεις από DSP chips να επικοινωνούν και να λειτουργούν μεταξύ τους. Κοινώς μπορούσε κανείς να βρεί τα λιλιπούτεια FPGAs σε όλες σχεδόν τις εφαρμογές ψηφιακού audio. Στην πορεία του χρόνου τα FPGAs μεγάλωσαν, εξελίχθηκαν και μπορούν πλέον να εκτελέσουν και να διαχειριστούν υπερ-πολλαπλάσιους υπολογισμούς απ’ ότι οι προκάτοχοί τους και κυρίως απ’ ότι τα πλέον εξελιγμένα DSP κυκλώματα. Την τεχνολογία των FPGA επεξεργαστών η DiGiCo την εξέλιξε και ουσιαστικά την απογείωσε το 2007 σε συνδυασμό με τα κορυφαία Sharc DSP και την πέρασε στη ναυαρχίδα της SD7, και στις υπόλοιπες κονσόλες της σειράς SD που ακολούθησαν.
Αυτή είναι και η βασικότερη προίκα της νέας, μικρής,S21. Παράλληλα, η κονσόλα λειτουργεί σε περιβάλλον Linux και όχι Windows XP, όπως οι άλλες αδελφές της, ενώ έχει ακριβώς το ίδιο interace με αυτές. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι αν γνωρίζεις να χειρίζεσαι μια DiGiCo γνωρίζεις το χειρισμό όλων…
Eπεξεργαστική δύναμη και δυνατότητες της S21
Οπως είπαμε, η S21 στηρίζεται σε FPGA επεξεργαστή με future proof υποδομή για μελλοντικές αναβαθμίσεις, στηρίζεται σε Linux λειτουργικό και διαθέτει κοινό interface με τις μεγαλύτερες κονσόλες της σειράς SD, ενώ λειτουργεί στα 96kHz…
* Διαθέτει 40Input Flex κανάλια, που σημαίνει ότι μπορούν να λειτουργούν είτε ως mono, είτε ως stereo (80 τρύπες σημαίνει αυτό). Με απλά λόγια μπορεί να διαχειρίζεται και τα 40 κανάλια ως stereo (κοινώς διαθέτει 80 DSP κανάλια).
* Ενσωματώνει 16 Flexi busses, mono ή stereo (δηλαδή 32 DSP, που σημαίνει για παράδειγμα ότι μπορούμε να διαχειριστούμε 16 stereo in ear ακουστικά), + L-R + 2 solo busses stereo, + matrix 10in 8out full processing + 10 VCA Groups
*Διαθέτει compressor σε κάθε κανάλι και buss, καθώς και Gate (με επιλογή ως cmp με side chain ή ducker)
* Περιλαμβάνει 16 γραφικά EQ 32 περιοχών που τα κάνεις ότι θέλεις
* Υποστηρίζει 8 ανεξάρτητες stereo μηχανές εφέ
*Διαθέτει 4 DiGi-TuBes (οι γνωστές προσομοιώσεις λυχνίας που χρησιμοποιεί η εταιρία και στα μεγαλύτερα μοντέλα της) που ο χρήστης μπορεί να τοποθετήσει όπου θέλει στην αλυσίδα του audio σήματος.
* Η κονσόλα διαθέτει 4 Multi band comp που επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά το δοκούν από το χρήστη
* Ευπρόσδεκτή είναι και η μπάρα μακροεντολών για προεπιλεγμένες μακροεντολές (εδώ υπάρχει σχετικός περιορισμός, αφού δεν διατίθεται ο πλουραλισμός μακροεντολών των μεγαλύτερων μοντέλων, πράγμα απόλυτα λογικό)
* Τέλος η κονσόλα διαθέτει προενισχυτή ακουστικών με mini jack και jack
*ενώ το σημαντικότερο ίσως όλων (γι’ αυτό και το αναφέρουμε ξανά στον επίλογο των δυνατοτήτων της κονσόλας) είναι ότι λειτουργεί στα 96kHz από την πρώτη μέρα…
Φυσικές τρύπες επί της κονσόλας (είσοδο, έξοδοι, ψηφιακές θύρες, slots) και DMI slots
Στο πίσω τμήμα της κονσόλας συναντάμε τις εξής θύρες:
24 mic/line inputs,
12 analogue out,
2 AES/EBU θύρες,
1 GPI και GPO (με jack)
1 θύρα DVI out για σύνδεση με εξωτερικό monitor (εκτός των άλλων είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στις παρουσιάσεις σαν κι αυτή που μας έκανε ο Μάριος). Σημειωτέον ότι στο εξωτερικό μόνιτορ απεικονίζεται ως στάνταρ η
master οθόνη (δηλαδή η δεξιά οθόνη της S21).
2 DMI card slots.
Κάρτες εισόδων / εξόδων έως 64 κανάλια.
2 ethernet connection για networking και σύνδεση με άλλη κονσόλα
3 θύρες USB (η μια φιλοξενείται μπροστά, δίπλα στο λόγκο της εταιρίας).
Εξίσου σημαντική είναι η ύπαρξη κάρτας UB MADI on board (μέσω USB) με 48in / out.
6 πρωτόκολλα επικοινωνίας μέσω DMI slot
Ουσιστικά η νέα S21 υποστηρίζει 6 πρωτόκολλα επικοινωνίας που είναι τα εξής:
* MADI coaxial (για επικοινωνία με τα DiGiRack & SD Rack)
* MADI Ethernet (για επικοινωνία με τα rack της DiGiCo, D-Rack και D2 Rack)
* OPTOCORE (448 κανάλια μέσω οπτικών ινών μέγιστου μήκους 2 χιλιομέτρων στα 96kHz με latency 1ms. Υποστηρίζει δίκτυο έως 14 ρακ και 5 κονσόλες σε λούπα κυκλικής σύνδεσης Α to Β)
* HYDRA 2 (πρόκειται για το στάνταρ πρωτόκολλο της Calrec με την οποία η DiGiCo εδώ και ενάμισι χρόνο περίπου ανήκουν στον ίδιο όμιλο μαζί και με την Allen &Heath)
* DANTE 64 καναλιών
* AVIOM 16e (με την κάρτα Aviom συνδέεις και ελέγχεις πλήρως τα μιξεράκια της Aviom)
* WAVES Soundgrid
* Τέλος, η κονσόλα μπορεί να πάρει ακόμα δυο κάρτες, μια D/A κάρτα και μια ακόμα Α/D με 16 κανάλια in και 16 κανάλια out
Eπιφάνεια εργασίας: Minimal Compact και άκρως φιλική
Η S21 κερδίζει τον τίτλο της κονσόλας με την πιο μίνιμαλ επιφάνεια εργασίας. Και αυτό διότι στην επιφάνειά της εδράζονται μόνο τα άκρως απαραίτητα. Ητοι, δυο ευμεγέθεις multi touch οθόνες που κυριαρχούν στην κονσόλα (η DiGiCo αναφέρει ότι δεν ήθελαν να περιορίσουν το χειριστή σε μια μόνο οθόνη), δυο τράπεζες των 10 fader έκαστη, καθώς και 10 encoders κάτω από κάθε οθόνη και άλλα 6 δεξιά τα οποία είναι χειριστήρια για το set-up του κάθε καναλιού. Αυτά είναι όλα κι όλα, μαζί με 6 ακόμα φωτιζόμενα μπουτόν χειρισμού του master section στο δεξί τμήμα της κονσόλας, το ρυθμιστικό στάθμης των ακουστικών και τα 24 Led (x2) για την οπτική απεικόνιση της στάθμης του master και του solo κάθε καναλιού.
Αυτή η έλλειψη συνωστισμού μπουτόν και χειριστηρίων καθιστά εξαρχής την κονσόλα φιλική στο χρήστη, ο οποίος στα πρώτα κιόλας λεπτά που θα κάτσει στην επιφάνεια εργασίας της S21 καταφέρνει να πραγματοποιήσει εύκολα τα αυτονόητα και να την σετάρει εξίσου εύκολα. Η καθοδήγηση του Μάριου, βεβαίως ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη, όμως ακόμα και χωρίς αυτόν ένας μη DiGiCo user θα καταφέρει γρήγορα και εύκολα να εξοικειωθεί με την κονσόλα, να βγάλει ήχο, να ονοματίσει και να σετάρει τα κανάλια του (eq, δυναμικούς επεξεργαστές, εφέ κλπ), να τα δρομολογήσει όπου θέλει και να ‘βγάλει ήχο’ γρήγορα και πιο εύκολα απ’ ότι και ο ίδιος θα περίμενε. Για τους DiGiCo users βεβαίως δεν το συζητάμε, η κονσόλα είναι παιχνίδι και ακόμα πιο εύκολη χρηστικά από τις μεγαλύτερες αδελφές της, καθώς η απλοποίηση των πάντων αποτέλεσε βασική προϋπόθεση στο σχεδιασμό της S21 από τη DiGiCo.
Να πούμε εν συντομία ότι τα Touch sensitive rotaries και push button ενσωματώνουν και ring LED που αλλάζει χρώμα ανάλογα με τη χρήση του (ως pan-pot, aux level, threshold κλπ). Τα 21 (touch sensitive) faders είναι φυσικά μοτοριζέ και υποστηρίζουν 4 layers με δυο τράπεζες στο κάθε ένα, συν ακόμα μια τράπεζα για custom χρήση.
Το layout στις τράπεζες είναι custom, που σημαίνει ότι μπορείς να έχεις δίπλα - δίπλα, το κανάλι της φωνής, δίπλα του Aux send για το μόνιτορ ή το Aux send για το εφέ και το VCΑ που το έχεις ομαδοποιήσει, ή ότι άλλο μπορεί να βολέψει τo χειριστή ανάλογα με το δικό του τρόπο δουλειάς, ή με τις απαιτήσεις της παραγωγής που χρησιμοποιεί την κονσόλα.
Το σετάρισμα του κάθε show και κατ’ επέκταση του κάθε καναλιού εισόδου, εξόδου, των εφέ, των επεξεργαστών δυναμικής περιοχής είναι ίσως ακόμα πιο εύκολο από κάθε άλλη DiGiCo, με το χρήστη να μπορεί να δουλεύει εξίσου τόσο μέσα από τις οθόνες όσο και μέσω των encoders.
Λειτουργίες και δια ταύτα
Η δυνατότητα του spill set που υποστηρίζει η κονσόλα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη, καθώς μπορεί ο χρήστης να φτιάξει μια custom 10άδα ρυθμίσεων και να την τοποθετήσει εικονικά στο master layer και να την επαναφέρει όποτε θέλει κατά το δοκούν με μια μόνο κίνηση. Οι Customized τράπεζες προσφέρουν σημαντική ευελιξία στη χρήση και την ταχύτητα χειρισμού της κονσόλας, ενώ εξίσου ευπρόσδεκτη είναι η θέση τοποθέτησης των macros στο άνω τμήμα της αριστερής οθόνης για άμεση πρόσβαση από το χειριστή.
Ακόμα ένα στοιχείο που μου έκανε εντύπωση είναι το εύκολο routing που υποστηρίζει η S21 μέσω της λειτουργίας ripple rout, ενώ όσον αφορά τα γραφικά της είναι ευδιάκριτα και ευανάγνωστα.
Τελικά, η αρχική εντύπωση που μου δημιούργησε η κονσόλα στην αρχή, απλά παρατηρώντας την απέναντί μου (αυτή η minimal compact αίσθηση και η λιτότητα της επιφάνειας εργασίας) επιβεβαιώθηκε και στο τέλος του hands on μετά από ένα 2ωρο περίπου, καθώς διαπίστωσα ότι αυτή η οικονομία χειριστηρίων επί της επιφάνειας εργασίας σε βοηθάει αρκετά τελικά. Και σημειωτέον αυτό δε σημαίνει ότι όλοι αναγκαστικά οι χειρισμοί περνάνε από τις οθόνες αφής. Αλλωστε ανήκω στην παλιά σχολή χειριστών που προτιμούν να δουλεύουν μέσω encoders και χειριστηρίων παρά μέσω οθονών αφής.
Αντί επιλόγου
Το να περιγράφει κανείς τη λειτουργία και την εργονομία μιας κονσόλας είναι από μόνο του λίγο άχαρο πιστέψτε με. Είναι σα να εξηγείς σε κάποιον ποιά είναι η αίσθηση οδήγησης που σου έδωσε ένα αυτοκίνητο, ενώ αυτό είναι διαθέσιμο για οδήγηση και μπορεί ο ίδιος να το βιώσει και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και όχι να ακούει κάποιον να του το περιγράφει. Το ίδιο ισχύει και για την S21. Βρείτε χρόνο, επισκεφθείτε την εταιρία Kariotis Audio & Lighting και ‘οδηγήστε’ την S21. Στοιχηματίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι πρόκειται για μια κονσόλα εξαιρετικά εύχρηστη που ενσωματώνει τον ακριβό κόσμο των μεγάλων & καταξιωμένων αδελφών της σ’ ένα προσιτό και φιλικό πακέτο και σε ένα φορμά που ταιριάζει γάντι με τις περισσότερες ελληνικές παραγωγές. Στα ατού της πέραν των δυνατοτήτων της είναι και ο ήχος της (στάνταρ στα 96kHz) που είναι ο ήχος των μεγάλων DiGiCo της SD σειράς, ενώ εξίσου θετική εντύπωση μου έκανε και η ποιότητα κατασκευής και συναρμογής της (στιβαρό σασί, συνολικού βάρους 19 κιλών, πολύ καλή αίσθηση επαφής και χειρισμού).
Τέλος, η συνδεσιμότητα με τα 6 πρωτόκολλα την καθιστά πολύ-εργαλείο σ’ αυτή την κατηγορία τιμής , ενώ η ύπαρξη Waves και Aviom είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Για να κλείσετε hands on για την κονσόλα (πλέον από τις αρχές της νέας χρονιάς) επικοινωνήστε με την εταιρία Kariotis Audio & Lighting (210-5542855) ή συμπληρώστε την εν λόγω φόρμα…
Ωστόσο, περισσότερες πληροφορίες για τη νέα DiGiCo S21 θα σας δώσουν στην εταιρία Kariotis Audio & Lighting.
Υ.Γ. Ευχαριστούμε το Μάριο Καριώτη για την έμπρακτη ξενάγηση στην S21 και τις πληροφορίες που μας έδωσε για το μίξερ…
