Μιας και σχεδόν όλοι μας αυτές τις μέρες γίναμε ειδικοί γεωπολιτικοί αναλυτές, παραθέτω όσο πιο δομημένα μπορώ (εν όψει και της σημερινής κρίσιμης ψηφοφορίας με το μάλλον προδιαγεγραμμένο όμως αποτέλεσμα) μερικές σκόρπιες σκέψεις και διαπιστώσεις.
Απαραίτητες διευκρινίσεις: δεν είμαι ιστορικός (είμαι ‘ηχητικός’), ούτε πολιτικός αναλυτής, απλά αυτοεκπαιδευόμενος στην στρατηγική της τεχνολογίας (και δη της οπτικοακουστικής).
Soundtrack του πονήματος, κάτι νότιοι φορτηγατζήδες: Drive by truckers - full Set - 2017 Blue Ox Music Festival
Αλύτρωτες πατρίδες και αλύτρωτα κοιτάσματα
Πρόσφατο παρελθόν, πετρελαϊκή κρίση, οι ‘χρυσοφόρες’ και παγιωμένα ανεβασμένες μετοχές του φυσικού αερίου στη διεθνή κούρσα της ενέργειας και η σχεδόν απόλυτη ενεργειακή διαφέντευση της Ευρώπης (ειδικά αυτής) από το Ρώσικο φυσικό αέριο και το αντίστοιχο δίκτυο μεταφοράς, είναι μερικά από τα βασικά στοιχεία που επιλέγω ως πρόλογο για την προσέγγιση του ‘σκοπιανού’ και όχι τόσο ο εθνικισμός, ο αλυτρωτισμός, η γλώσσα, οι μειωνοτικές αδελφότητες και οι… αλύτρωτες πατρίδες. Τα τελευταία ‘έπαιξαν’ κομβικό ρόλο σε αρχικό στάδιο πρό δεκαετιών και βεβαίως παίρνουν τη θέση που τους αξίζει στην ιεραρχία των παραγόντων επιρροής, μόνο που οι μοντέρνοι καιροί αναδεικνύουν και επιβάλλουν σήμερα, διαφορετικούς πρωταγωνιστές πρώτης γραμμής εκτός βεβαίως της όποιας διαπλοκής για εφήμερες και πενιχρές παροχές.
Ο μονωπολιακός Ρώσσος πάροχος
Η μοίρα, το υπέδαφος και θέση στο χάρτη συνέβαλαν ώστε ο μεγάλος μονοπωλιακός πάροχος ενέργειας (φυσικό αέριο) των ημερών μας να είναι η Ρωσία, υπό την (όχι και τόσο δημοκρατική) διοίκηση ενός σκληροτράχηλου μαίτρ του αδίστακτου γεωπολιτικού τακτικισμού με το ονοματεπώνυμο: Βλαντιμιρ Πούτιν. Η σύγκρουση με την Ευρώπη (με το διοικητικό δίπολο της αρτηριοσκληρωτικής καρεκλοκεντρικής γραφειοκρατίας της Κομισιόν και το ουσιαστικό οικονομικό διοικητήριο του Βερολίνου) αναπόφευκτη, καθώς ο μαίτρ ανακατεύει συνεχώς την ενεργειακή και (υποστηρικτικά) στρατιωτική τράπουλα, βγάζοντας συνεχώς άσους από το μανίκι, κρατώντας πάντα ζεστό και ‘πεινασμένο’ το ‘δέκα το καλό του’, τον προβλέψιμα απρόβλεπτο Τούρκο ‘νέο- εθνάρχη’ Ερντογάν που παίζει μαεστρικά το δικό του παιχνίδι, θεμιτό απ’ όλους όσους τον πατρονάρουν, αρκεί να είναι κεντρικά ελεγχόμενο.
Το υπερκοίτασμα (και) στα θαλάσσια χωράφια μας
Λονδίνο 12 Δεκεμβρίου 2016 και οι επιβεβαιωμένες επιστημονικές αναλύσεις (με σεισμικές καταγραφές νέας γενιάς) των εταιρειών PGS και Spectrum, παρουσιάζονται επίσημα στο διεθνές Συνέδριο του Γεωλογικού Κέντρου Ερευνών του Λονδίνου (London Geological Society) και προσδιορίζουν με ακρίβεια τις θέσεις γεωτρητικών στόχων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, των οποίων το μέγεθος ξεπερνά τις προσδοκίες και των πιο αισιόδοξων. Όλα αυτά και στη ζώνη συμφερόντων Ελλάδας (με το μεγάλο υπερκοίτασμα φυσικού αερίου ZOP νότια της Κρήτης, ήδη επιβεβαιωμένο με προηγούμενη γεώτρηση του 2015) και Κύπρου (αλλά και Λιβύης, Λιβάνου και Αιγύπτου).
Ο Γαλάζιος Δούναβης και οι νέες εκβολές του (στο Λευκό Πύργο)
Ηταν φθινόπωρο του 1866 όταν ο αυστριακός συνθέτης Γιόχαν Στράους γράφει το βαλς των βαλς, ο «Γαλάζιος Δούναβης». Ψάχνοντας λίγο, καθότι ουσιαστικά αμόρφωτος μουσικά πρίν τους Beatles, διάβασα ότι το έργο, ήταν παραγγελία του διευθυντή της Ανδρικής Χορωδίας της Βιέννης, Γιόχαν Χέρμπεκ, που ήθελε ένα νέο έργο, γεμάτο ζωντάνια, για να το παρουσιάσει στις καρναβαλικές εκδηλώσεις της πρωτεύουσας των Αψβούργων, με σκοπό να αναστρέψει το βαρύ κλίμα που επικρατούσε στη Βιέννη από την ήττα του αυστριακού στρατού στον «Πόλεμο των επτά εβδομάδων» με την Πρωσία.
Χμμμ… Και σήμερα, ο σύγχρονος Δούναβης (ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης μετά το Βόλγα) εμπλέκεται ενεργά σε μια ‘πολεμική’ κλιμάκωση με επίκεντρο τη γεωπολιτική και κυρίως την οικονομική μοιρασιά πολλών κοντινών, μακρινών και πολύ μακρινών (υπερατλαντικών) περιοίκων…
Γνωστή η επιθυμία των Γερμανικού κεφαλαίου, εδώ και τουλάχιστον 100 χρόνια να ανταγωνιστεί το κυρίαρχο αμερικάνικο κεφάλαιο θέτοντας τις απαραίτητες προυποθέσεις για τον 21αιώνα, ταυτόχρονα με τον απογαλακτισμό από τη ρώσικη ενέργεια. Συνεπώς, το σχέδιο διασύνδεσης Δούναβη-Αξιού στη Θεσσαλονίκη και η πλωτή σύνδεση με το Βελιγράδι και την κεντρική ευρώπη μέσω Αξιού και Μοράβα, μόνο νέο δεν είναι.
Το σχέδιο επιβάλλει ότι η βαλκανική διώρυγα συνολικού μήκους 650 χιλιομέτρων θα διασχίζει Ελλάδα, Σκόπια και Σερβία και θα καταλήγει στο Δούναβη και από εκεί σε χώρες τις κεντρικής ευρώπης. Ετσι, με χαμηλότερο κόστος, θα διακινούνται εμπορεύματα, ανθρωποι και αγαθά σε όλη την κεντρική Ευρώπη, με το έργο να βρίσκεται ψηλά και στην Ελληνική ατζέντα.
Για την ‘υπερ-ποτάμια’ αυτή οδό που είναι τεράστιας εμπορικής, οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας οι πρώτοι που καίγονται είναι οι Γερμανοί, οι ίδιοι δηλαδή που καίγονται εδώ και χρόνια για την επίλυση του Σκοπιανού, της χώρας κλειδί για αυτή την υπερτοπικής χρήσης ποτάμια οδό…
οι… τρίτες χώρες… και ο ‘δρόμος του αερίου’
Κάπου εδώ προσθέστε τα πρόσφατα στρατηγικά ψώνια Κινέζων και Ιταλών στα μέρη μας και αναφέρομαι στα εν Ελλάδι Κινέζικα λιμάνια (cosco) και τις εν Ελλάδι Ιταλικές κεντρικές σιδηροδρομικές αρτηρίες (ΟΣΕ – Τραινοσέ) και αρχίζουν και δένουν τα ‘αταίριαστα’ κομμάτια του πολυεθνικού πλέον παζλ… (το κεφάλαιο Κίνα δεν το ανοίγουμε παραπάνω, ούτε την διαρκή εμπορική της κόντρα με ΗΠΑ γιατί κυριολεκτικά θα χαθούμε…).
Τώρα πάρτε και το προηγούμενο παζλο-κόμματο, αυτό με το μεγάλο υπερκοίτασμα φυσικού αερίου ZOP νότια της Κρήτης (αλλά και τα υπόλοιπα γειτονικά κοιτάσματα), το οποίο όταν αξιοποιηθεί και εξορυχθεί και υγροποιηθεί, θα έχει ανάγκη φθηνής, αξιόπιστης και κυρίως απολύτως ελεγχόμενης μεταφοράς προς τους κεντρο- Ευρωπαίους καταναλωτές μέσω της ‘υπερ-ποτάμιας’ οδού του βασιλιά των βαλς.
Εντελώς τυχαία η μεγαλύτερη σε έκταση Γερμανική πρεσβεία (ή μια από τις μεγαλύτερες τέλος πάντων) βρίσκεται στα Σκόπια. Αντίστοιχα εκεί εδρεύει και μια από τις μεγαλύτερες και πιο εκσυγχρονισμένες Αμερικάνικες στρατιωτικές βάσεις. Οι επενδυτές, διαχειριστές, διαφεντευτές του γειτονικού νεοσύστατου κράτους είχαν πιάσει τα πόστα από νωρίς (από το σύστασή του σχεδόν), περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία, δρομολογώντας παράλληλα τις εξελίξεις προκειμένου αυτή να παρουσιαστεί.
Και παρουσιάστηκε… Με την κρίση στην Ελλάδα και τη αλλαγή φρουράς στα Σκόπια…
Ο διεθνιστής και (αποδεδειγμένα πλέον) σφικτά εναγκαλισμένος με την καρέκλα της εξουσίας Ελληνας Πρωθυπουργός και ο πολιτικός οπορτουνιστής Ζάεφ τα έφερε έτσι η συγκυρία (?) να κυβερνήσουν ταυτόχρονα στις δυο γειτονικές χώρες και οι εξελίξεις δεν άργησαν να δρομολογηθούν. Είναι βέβαιο ότι σήμερα η συμφωνία των Πρεσπών θα περάσει με οριακή πλειοψηφία και από το Ελληνικό κοινοβούλιο διότι διαφορετικά όπως πολλοί έχουν αναλύσει, ο ξένος άξονας δεν θα επέτρεπε στον Ελληνα πρωθυπουργό να προηγηθεί της υπερψήφισης της συμφωνίας το αίτημα του ιδίου για ψήφο εμπιστοσύνης.
Εδώ παραλείπω μια μάλλον περιττή και ανούσια (εδώ που φτάσαμε) ανάλυση για τον ημεδαπό υπερτροφικό δικομματισμό και τα χαρακτηριστικά του νυν αλλά και του εν δυνάμει Ελληνα πρωθυπουργού, για να φτάσω απευθείας στο κρίσιμο ερώτημα του τελικού δια ταύτα…
Και μετά τις Πρέσπες, τι?
Το θέμα που θέλω να θέσω ως επίλογο δεν αφορά μόνο το αν πρόκειται για μια περισσότερο καλή ή περισσότερο κακή (ή πολύ κακή) συμφωνία (ξεκαθαρίζω ότι δεν την θεωρώ ούτε ευεργετική όπως λένε αυτοί που την έφεραν, ούτε κατάφωρα προδοτική όπως ισχυρίζονται πολλοί από την άλλη πλευρά που την καταψηφίζουν) αλλά για το αν μπορείς να εμπιστευτείς επιτέλους τους εταίρους σου (τη δύση, τον άξονα, τους θεσμούς, βαπτίστε τους όπως θέλετε)…
Διότι τις θετικές συνέπειες που προφανώς προκύπτουν μας τις περιγράφουν με περισσή ανάλυση, δίχως ωστόσο να μπαίνουν στις πολλές και κρίσιμες λεπτομέρειες της συμφωνίας πίσω από τις οποίες αρέσκεται να κρύβεται ο έξω από δώ (και η συμφωνία για όσους τη διάβασαν ψύχραιμα και με ρεαλιστική προσέγγιση, δυστυχώς περιλαμβάνει πολλούς κρυμμένους διαβόλους, με τους εθνικο-διάβολους να είναι οι επικινδυνότεροι όλων).
Δυστυχώς δεν έχει παρουσιαστεί και αναλυθεί εκτενώς (χθές το βράδυ έγινε μια προσπάθεια από τους λίγους ψύχραιμους του κοινοβουλίου) μια αντίστοιχη εκτίμηση για τις αρνητικές συνέπειες και για τα (γεω)πολιτικά απόνερα που αναμφίβολα θα δημιουργήσει η επισημοποίηση και η ισχύ της συμφωνίας των Πρεσπών από όλους τους γνωστούς και ισχυρούς στην περιοχή τρίτους παράγοντες που έχουν ενεργά και μεγάλα ενεργειακά (και όχι μόνο) συμφέροντα και όπως όλα δείχνουν φαίνεται να μένουν απέξω.
Θα υπάρχουν άραγε αναχώματα γι’ αυτά τα απόνερα? Υπάρχει plan Α και plan B για την αντιμετώπιση και καταστολή μελλοντικών εθνικιστών και αλυτρωτικών αξιώσεων από τα ίδια τα Σκόπια που ενδεχομένως στηριχθούν σε συγκεκριμένα επιμέρους άρθρα της συμφωνίας από τα οποία απουσιάζει ο κρίσιμος γεωγραφικός προσδιορισμός «Βόρεια»?
Επισημαίνω – υπενθυμίζω μέσα από την ίδια τη συμφωνία, ότι ο προσδιορισμός της ιθαγένειας αναφέρεται ως «Μακεδονικής» αντί για «Βορειομακεδονικής», ενώ ακολουθούν η αναγνώριση του «Μακεδονικού λαού» που αναφέρεται και στις τροπολογίες του Συντάγματος της πΓΔΜ, καθώς και η αποδοχή ύπαρξης επίσημης «μακεδονικής» γλώσσας, καθώς και η συνταγματική δέσμευση της της πΓΔΜ ότι θα εξακολουθούν να μεριμνούν και για τη διασπορά του «Μακεδονικού» λαού.
Οι εταίροι και σύμμαχοι σε όλο αυτό θα είναι και στα δύσκολα εδώ ή απλά ‘κλείνει η δουλειά’ με τις υπογραφές και τις κυρώσεις και στις μεταγενέστερες κρίσεις που είναι ηλίου φαεινότερο ότι θα μας χτυπήσουν -και μάλιστα γρήγορα- την βορειο ανατολική μας πόρτα (με τη συναίνεση της επόμενης κυβέρνησης των Σκοπίων, που κατά τα φαινόμενα θα είναι το εθνικιστικό VMRO), θα σφυρίζουν αδιάφορα?
Μήπως τελικά μπορούσαμε να επιτύχουμε σημαντικά καλύτερη συμφωνία? (υποστηρίζει η αντιπολίτευση) ή μήπως πήραμε την καλύτερη δυνατή συμφωνία που μπορούσαμε όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση που την έφερε?
Είπαμε, η ‘σωστή’ πλευρά της ιστορίας είναι αποκλειστική επιλογή & ευθύνη όλων μας…