Η μετά Covid συναυλιακή αγορά και ο ευρύτερος κλάδος των event κυριολεκτικά καλπάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο το φετινό καλοκαίρι, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Κι όλα αυτά παρά το ότι ο covid εξακολουθεί να βρίσκεται μαζικά ανάμεσά μας με συνεχείς, αλλά ευτυχώς πιο ανώδυνες, μεταλλάξεις.
Ο κόσμος μετά από περίπου 2,5 χρόνια αναμονής, κλεισίματος και απομόνωσης επιτέλους επανακοινονικοποιείται και διασκεδάζει ξανά, γεμίζοντας φεστιβάλ και συναυλιακά venues, προσπαθώντας (σε αρκετές περιπτώσεις) να κερδίσει αναδρομικά το χαμένο χρόνο και να πάρει πίσω τη ζωή του, από το zoom, την τηλεργασία ή την απόλυτη απραξία.
Πλήρης επιστροφή (σε χρόνο dt) από το απόλυτο mute…
Το touring, οι συναυλίες, τα φεστιβάλ και τα events κάθε είδους (public και private), έχουν επιστρέψει για τα καλά στις ζωές μας, εξ’ ού και παρατηρείται μια έντονη υπερπροσφορά με αντίστοιχη ζήτηση και μαζική συμμετοχή από το κοινό, παρά το αβέβαιο οικονομικό (και όχι μόνο) περιβάλλον των ημερών.
Οι μπάντες που περιοδεύουν εντός κι εκτός συνόρων σε local, υπερτοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, είναι περισσότερες από κάθε άλλη φορά (καθώς τα ‘σπασμένα’ δυόμισι χρόνων πρέπει να ‘βγούν’ και η ζήτηση είναι υψηλή), παρότι αρκετοί καλλιτέχνες και γκρουπ έχουν επιλέξει να μη ρισκάρουν και να αφήσουν και το 2022 στο ράφι, κάνοντας ήδη από τώρα τα συναυλιακά κουμάντα τους για το 2023...
Ελλείψεις σε εξειδικευμένο (και μη) προσωπικό και εξοπλισμό…
Παρά τους πυρετώδεις ρυθμούς της δουλειάς, αυτό που παρατηρείται σε παγκόσμια κλίμακα, είναι οι ελλείψεις σε εξειδικευμένο (και μη) προσωπικό και εξοπλισμό. Αλλού οι ελλείψεις αυτές είναι μικρότερες, αλλού μεγαλύτερες και σοβαρότερες με τις συνέπειες να είναι πολλές και ποικίλες. Ψαχουλεύοντας αρκετά στην παγκόσμια κοινότητα, βρήκαμε αρκετές αναφορές σε on line περιοδικά, sites, και blog του κλάδου, όπου περιγράφονται με απολύτως γλαφυρό τρόπο και αντίστοιχα παραδείγματα οι ελλείψεις σε προσωπικό και ‘εργαλεία’ δουλειάς, από κορυφαίες, μικρομεσαίες και τοπικές εταιρίες του κλάδου σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.
Και αν για τη δεύτερη περίπτωση (έλλειψη εξοπλισμού) ευθύνονται πρωτίστως οι ακόλουθοι παράγοντες: έλλειψη πρώτων υλών (chip sets, displays κλπ), οι δυσκολίες της βιομηχανίας και των κατασκευαστών να επανέλθουν σε φουλ παραγωγή, η έλλειψη στοκ λόγω πανδημίας και τα γνωστά προβλήματα στις διεθνείς μεταφορές, όσον αφορά τα προβλήματα με το ανθρώπινο δυναμικό οι λόγοι είναι διαφορετικοί και αρκετά πιο σύνθετοι.
Ανασφάλεια και αλλαγή εργασίας…
Με δεδομένο ότι ο ευρύτερος κλάδος του entertainment ήταν απ΄τους πρώτους που κατέβασαν ρολά και από τους τελευταίους που τα ανέβασαν ξανά, πολλοί εργαζόμενοι (αυτό ισχύει και για άλλους αντίστοιχους κλάδους που επλήγησαν καθολικά και για μεγάλο χρόνο) ένιωσαν ιδιαίτερα ανασφαλείς για το μέλλον τους και επαναπροσέγγισαν ολιστικά τον τρόπο που βλέπουν την ίδια τη ζωή τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον ευρύτερο κλάδο, η σχετική έρευνα του Musicians Union (που αποτελεί το κυρίαρχο σωματείο των μουσικών στη Μ. Βρεταννία) που ανέδειξε ότι με τον κορωνοϊό στο peak του, το 34% των μουσικών σκέφτονταν να εγκαταλείψουν τη μουσική βιομηχανία, τη στιγμή που το 40% έχει ήδη στραφεί σε διαφορετικές εργασίες προκειμένου να επιβιώσει οικονομικά.
Αναμένονται αντίστοιχα στοιχεία από το ίδιο union τώρα που η μουσική και τα event επέστρεψαν, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τελικώς υπήρξαν απώλειες και πόσο σημαντικές και ‘μόνιμες’ ήταν αυτές…
Υπενθυμίση: στις καλές εποχές, τα μέλη του union έφερναν περίπου 5 δις λίρες στη μουσική βιομηχανία της χώρας τους και στα ταμεία του κράτους.
Αντίστοιχες περίπου ήταν και οι ροές (παγκοσμίως) στον κλάδο των τεχνικών του οπτικοακουστικού και φωτιστικού κλάδου, του backline, των stagehands κλπ. Κοινώς αρκετοί δεν άντεξαν, τα παράτησαν και άλλαξαν δουλειά και ζωή (γιατί αυτή η δουλειά είναι πρωτίστως τρόπος ζωής).
Μια σημείωση για εδώ: μπήκα στο site του union των Βρεταννών Μουσικών για μερικές πληροφορίες και αμέσως μετά σε αυτόν του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου... Το αποτέλεσμα της αναπόφευκτης σύγκρισης είναι μόνο θλίψη και απογοήτευση... Δυο κλικ αρκούν για να το διαπιστώσετε κι εσείς (γνωρίζω προφανώς ότι συγκρίνω δυο άνισα μεγέθη, παρόλα αυτά δεν αναφέρομαι στην αισθητική, αλλά στη νοοτροπία και το περιεχόμενο...).
Η ‘μεγάλη παραίτηση”…
Και σα να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, ήρθε ως κερασάκι και το φαινόμενο της ‘μεγάλης παραίτησης’ που ως τάση γεννήθηκε μεν στις ΗΠΑ, αλλά γρήγορα αποτέλεσε ένα μάλλον παγκόσμιο ή αν προτιμάτε ‘δυτικό’ φαινόμενο, με τους νεότερους ανθρώπους και πρωτίστως τις γενιές των Millennials και Gen Z να επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο που προσεγγίζουν όχι μόνο την εργασία τους αλλά και τη ζωή τους γενικότερα.
Οι τομείς που επηρέαστηκαν ιδιαίτερα από τη ‘μεγάλη παραίτηση’ ήταν ο ευρύτερος τομέας της εστίασης και των εποχικών υπηρεσιών γενικότερα, εξειδικευμένων ή μη, αλλά και του ευρύτερου τομέα των οπτικοακουστικών…
Κάπως έτσι παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο το φαινόμενο της έλλειψης εξειδικευμένων τεχνικών αλλά και stagehands ή βοηθών. Οι λόγοι προφανώς είναι πολλοί περισσότεροι από την κουλτούρα της ‘μεγάλης παραίτησης’ και αφορούν μια σειρά από διαφορετικούς τομείς (οικονομικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς κλπ), που αν μπαίναμε στον κόπο να αναλύσουμε έστω και στοιχειωδώς (δεν είναι δουλειά μας η κοινωνιολογία της εργασίας και ούτως ή άλλως οι γνώσεις μας δεν φτάνουν ως εκεί), το ‘σεντόνι’ θα φάνταζε ατελείωτο.
Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στο αποτέλεσμα το οποίο είναι ξεκάθαρο: η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και τεχνικών για την κάλυψη των αναγκών μιας συναυλίας ή ενός event.
Οι συνέπειες αυτής της έλλειψης είναι πολυποίκιλες και κυρίως αρνητικές. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στις ΗΠΑ, ο συνδυασμός της αυξημένης δουλειάς, της 2ετούς καθολικής παύσης εργασίας που προηγήθηκε και των ελλείψεων σε προσωπικό όταν ‘άνοιξε’ η δουλειά, ευθύνονται για την αύξηση των ατυχημάτων, των ‘στραβών΄ και των δυσκολιών που έχουν ανακύψει σε διάφορες εγκαταστάσεις.
Η κατάσταση στα μέρη μας...
Μια μικρή σχετική έρευνα στην εγχώρια κοινότητα, απέδειξε ότι τα προβλήματα είναι περίπου τα ίδια κι εδώ, ειδικά όσον αφορά τις ελλείψεις προσωπικού, αλλά και όσον αφορά τον τομέα του εξοπλισμού (παρότι – και λογικά ίσως - δεν υπήρξε ιδιαίτερα αυξημένη ζήτηση και προγραμματισμός, αλλά ‘μπαλώματα’ της τελευταίας στιγμής για να κλείσουν τρύπες).
Ειδικότερα στις νεότερες ηλικίες (και όχι μόνο) κάποιοι εγκατέλειψαν σχετικά νωρίς τον κλάδο θεωρώντας ότι δεν αποτελεί την καλύτερη δυνατή εργασιακή επένδυση για τους ίδιους και το μέλλον τους.
Η ανησχυδία και ο φόβος ότι μια νέα πανδημία (ή μια νέα εκδοχή της ίδιας) θα πλήξει και πάλι τον κλάδο του entertainment που βασίζεται στη συνάθροιση του κοινού σε κλειστούς ή ανοικτούς χώρους, ήταν αρκετός να αποθαρρύνει αρκετούς από το να συνεχίσουν...
Και όχι άδικα ίσως, αφού σε μια εποχή που σχεδόν οι πάντες βρίσκονται εκεί έξω σε περιοδείες, φεστιβάλ, πανηγύρια και μεμονωμένες συναυλίες ή ιδιωτικά event και ‘αρπαχτές’ και η ζήτηση για τεχνικούς είναι κάτι παραπάνω από αυξημένη, ούτε τα μεροκάματα για τους εργαζόμενους είναι δελεαστικά και αυξημένα, ενώ οι οι δουλειές και ο εξοπλισμός (στις πλείστες των περιπτώσεων) δυστυχώς συνεχίζουν να μην πληρώνονται όσο πρέπει, με τις rental εταιρίας να αποδεικνύουν ότι παρά τη θετική συνεισφορά και αύρα της νεοσύστατης HERCA προς τον τομέα αυτό (και όχι μόνον αυτό), υπάρχει ακόμα πολύς και δύσβατος δρόμος να διανυθεί απ’ όλους.
Μαθαίνω επίσης, (από πλευράς κάποιων παραγωγών αυτή η διαπίστωση) ότι οι διάφοροι ‘διαχειριστές’ των κονδυλίων των επιδοτούμενων (από τους φόρους μας) πολιτιστικών εκδηλώσεων σε δήμους και λοιπούς τοπικους και υπερτοπικούς φορείς και οργανισμούς, είτε απαιτούν πιο ‘ζωηρά’ (η καλή εκδοχή είναι αυτή), είτε έχουν αυξήσει το δικό τους ‘χαρτζιλίκι’ μετά από δυο άνυδρα χρόνια δίχως πολιτιστικά δρώμενα και αντίστοιχο μπόνους...
(γνωστό και αναμενόμενο θα μου πείτε όλο αυτό, αλλά πόσο θλιβερό είναι, θα σας απαντήσω...)
Η δουλειά αλλάζει, είμαστε έτοιμοι γι' αυτό?
Για να είμαι ειλικρινής, το (υπερ) αισιόδοξο κομμάτι του εαυτού μου, πίστευε ότι μετά από δυο χρόνια απραξίας, θα μπορούσαν να είχαν γίνει περισσότερα βήματα στο οργανωτικό & στρατηγικό κομμάτι απ’ όλους τους εμπλεκόμενους. Δίχως να αδικώ αυτούς τους λίγους που προνόησαν, οργανώθηκαν καλύτερα, προετοιμάστηκαν και άνοιξαν τους ορίζοντες και το εργασιακό πεδίο δράσης τους (είτε ατομικά, είτε συλλογικά) η πλειοψηφία είτε παρέμεινε σε μια αμήχανη στασιμότητα, είτε αντιμετώπισε τις συλλογικές κινήσεις ως ‘συνομωτικές’ και ‘σκοτεινές’, είτε έκανε βήματα πίσω...
Η εποχή της πανδημίας εκτός από απώλειες, δυσκολίες και πρωτόγνωρη ανασφάλεια, είχε (και εξακολουθεί να έχει) και πολλαπλές κρυμμένες ή προφανείς ευκαιρίες και δυστυχώς δεν μπορώ να πω ότι η πλειοψηφία του ευρύτερου κλάδου μας τις διέκρινε και τις εκμεταλλεύτηκε επαρκώς...
Ομολογουμένως, λίγοι μετέτρεψαν την κρίση σε ευκαιρία και από αυτούς έχουμε να διδαχθούμε πολλά.
Ας παραμείνουμε αισιόδοξοι και ανοικτόμυαλοι και ας προσπαθήσουμε πλέον να επικεντρωθούμε ενεργά στο νέο κεφάλαιο που άνοιξε, με τίτλο: «ο κλάδος του entertainment και των event στη μετά – covid εποχή – Νέα δεδομένα, ευκαιρίες και παγίδες...».
Ολα τα παραπάνω, απλά Τροφή για σκέψη...
Καλές δουλειές και καλό καλοκαίρι και φθινόπωρο σε όλους... Η σεζόν άλλωστε, όπως όλα δείχνουν, θα είναι μεγάλη...
